म्युनिख ओलम्पिकको त्यो नरसंहार

इलाम । सन् १९७२ मा तत्कालीन जर्मनीको म्युनिखमा आयोजित गृष्मकालीन ओलम्पिक नरसंहारको आईतबार ४९ वर्ष पूरा भएको छ ।

त्यतिबेला प्यालेष्टेनी समूह ब्ल्याक सेप्टम्बरका ८ जना सदस्यले इजरायलको ओलम्पिक टिमका ११ जना सदस्यलाई बन्दी बनाइ मारेका थिए । जसलाई ‘म्युनिख नरसंहार’ को रुपमा व्याख्या गरिदै आएको छ ।

यसरी मारिनेमा इजरायलका ५ खेलाडी र ६ प्रशिक्षक थिए । ब्ल्याक सेप्टेम्बर टिमका ५ जना पनि मारिएका थिए भने एक जना जर्मन प्रहरी अधिकारी पनि मारिएका थिए ।

प्यालेष्टेनीको माग अनुसार इजरायलमा बन्दी रहेका २ सय ३४ जना कैदीलाई जेलबाट रिहा गर्न थियो । त्यसबखत जर्मनीमै बन्दी रहेका अन्य २ जनाको पनि रिहाइको माग गरिएको थियो । म्युनिख ओलम्पिकको उद्घाटन भएको केही दिनपछि अचानक खेलाडी ग्रामभित्रै गोली हानाहान भयो । त्योबेला आतंककारी नक्कली साँचोको माध्यमबाट खेलाडी ग्रामको अपार्टमेण्टमा प्रवेश गरेका थिए ।

सुतिरहेका इजरायलका कुस्तीका रेफ्री योसेफ गुटफ्रुंडको अचानक निन्द्रा खुल्दा बन्दुक सहितका नकाबधारी देखेपछि उनी चिच्याएका थिए । उनी सुतिरहेको ठाँउ नजिकै रहेको १ सय ३५ किलोको तौल हानेर उनलाई मार्ने प्रयास गरिएको थियो ।

तर उनी आतंककारीसँग भिड्न अघि सरे र उनको हत्या गरिएको थियो । त्यसपछि अन्य खेलाडीलाई बन्दी बनाइएको थियो ।

यसरी इजरायलका खेलाडी तथा प्रशिक्षक आतंककारीको शिकार बनेका थिए । यसरी विश्वभरीका खेलाडीको बासस्थल रहेको खेलाडी ग्राममा आतंककारी हमला भएपछि सबै खेलाडी त्रसित भएका थिए ।

नेपालका धावक जीतबहादुर केसी त्यसको प्रत्यक्षदर्शी हुन् । जितबहादुरले त्यतिबेला त्यहाँ रगतको खोला बगेको देखेका थिए । गोली हानिएको स्थानदेखि जितबहादुरको कोठा रहेको स्थान करिब ४ फिटमात्र पर थियो । त्यसैले घटना भइसकेपछि झ्यालमा एउटा झिंगा आउँदा पनि डराउनुपर्ने स्थिति भएको उनी सम्झन्छन् । सो घटना घटेपछि ६ सेप्टेम्बरका दिन मृत खेलाडीप्रति श्रद्धाञ्जली अर्पण गरिएको थियो ।

म्युनिखमा मारिएका इजरायली कुस्ती प्रशिक्षक मोशे वेनबर्गकी बहिनी कारमेल एलयैसको पनि ह्दयघात भएर मृत्यु भएको थियो । त्यसबखत ओलम्पिक तथा अन्य देशका झण्डा आधा झुकाइएको थियो । यसरी त्रसित अवस्थामै घटना भएको ३ दिनपछि ओलम्पिकका खेल पुनः सुचारु भएको थियो ।

ओलम्पिक कमिटीका अध्यक्ष एवरी ब्रुन्डेगले आतंककारीहरुले जितेका छैनन् भन्ने सन्देश दिन प्रतियोगिता जारी राख्न आदेश दिए । तर त्रासका कारण खेलाडीमा गहिरो असर परेको थियो ।

अमेरिकी पौडीबाज मार्क स्पिट्जले ७ स्वर्ण र रुसी जिम्न्यास्ट ओल्गा कोरबुटले २ स्वर्ण जित्न सफल भए । ७२ ओलम्पिकमा हत्यापछि इजरायका चौथो प्रधानमन्त्री गोल्डा मेयर नेतृत्वमा रहेको इजरायली सरकारले ब्ल्याक सेप्टेम्बरका हत्यारालाई ट्रयाक गर्न र मार्न मोसाद एजेन्टको एउटा समुहलाई नियुक्त गरेको थियो ।

८ सेप्टेम्बर १९७२ मा इजरायलले सिरिया र लेबनानमा प्लेस्टाइनी लिवरेसन अर्गनाइजेसका १० वटा अड्डामा हवाई आक्रमण गरी २ सय जनाको हत्या गरेको थियो । पक्राउ परेका ३ आतंककारी म्युनिख जेलमा रहेका थिए ।

२९ अक्टोबरमा लुफ्थान्स एयर ६१५ को अपहरणपछि उनीहरुलाई रिहाई गरिएको थियो । तर उनीहरु मध्य २ जनालाई खुफिया एजेन्सी मोसादले हत्या गरिदिए । जसलाई अपरेसन अफ गर्डको संज्ञा दिइएको छ ।  सन् २००५ मा स्टीफन स्पीलबर्गको चलचित्र म्युनिख यो घटनामा आधारित छ ।