काठमाडौं । एसियाली खेलकुदको कुम्भमेला एसियन गेम्समा नेपालले पहिलो संस्करणबाटै सहभागिता जनाउदै आएको छ । तर, नेपालको कुनैपनि संस्करणको प्रदर्शन सम्झन लायक छैन् ।
इन्डोनेसियामा अहिले १८ औं संस्करणको एसियन गेम्स जारी छ । यस संस्करणमा पनि नेपालले उत्कृष्ट प्रदर्शन गर्न सकिरहेको छैन । तर, नेपालले एसियन गेम्सको १२ औं दिनमा आएर बुधबार एक रजत पदक जितेको छ ।
प्याराग्लाइडिङको क्रस कन्ट्री अन्तर्गत पुरुष टिमले नेपाललाई महत्वपूर्ण रजत पदक दिलाउन सफल भएको हो । पाइलट विमल अधिकारीको नेतृत्वमा रहेको नेपाली टिमले रजत पदक जितेको हो । नेपाली टिममा विजय गौतम, सुशिल गुरुङ, युकेश गुरुङ र विशाल थापा रहेका छन् ।
एसियन गेम्समा प्याराग्लाइडिङले जितेको यो सर्वाधिक दोस्रो ठुलो पदक हो । यो नेपालले २० बर्षपछि जितेको पहिलो रजत समेत हो । समग्रमा नेपालले जितेको यो २४ औं पदक हो । यसअघि नेपालले एक पटक मात्र रजत जितेको छ । त्यसबाहेक नेपालले हालसम्म कास्य पदक मात्र जितेको छ ।
एसियन गेम्समा प्याराग्लाइडिङ पहिलोपटक समावेश गरिएको थियो । र, नेपालले सहभागिता जनाएको २९ खेल मध्ये प्याराग्लाइडिङबाट पदकको आश गरेको थियो । जस अन्तर्गत नै प्याराग्लाइडिङले इन्डोनेसियामा नेपाललाई पहिलो पदक दिलाउन सफल भयो ।
प्याराग्लाइडिङमा जितेको यो पदक नेपालले टिम स्पर्धामा जितेको पहिलो पदक समेत हो । यसअघि नेपालले सबै पदक एकल स्पर्धामा जितेको थियो ।
सन् १९५१ मा भारतमा सम्पन्न पहिलो संकरणकै एसियन गेम्सबाट नेपालले प्रतिस्पर्धा सुरु गरेको थियो । र, नेपालले एसियन गेम्सको १० औं संकरणमा आएर पदकको खडेरी अन्त्य गरेको थियो । दक्षिण कोरियामा भएको सन् १९८६ को एसियन गेम्समा नेपालले ८ कास्य जितेको थियो । जसमा तेक्वान्दो र बक्सिङले समान ४ – ४ पदक जितेको थियो ।
प्याराग्लाइडिङको पदकसंगै नेपालले १८ औं संस्करणसम्म २४ पदक भित्राउन सफल भएको छ । एसियन गेम्समा नेपाललाई पदक दिलाउन चौथो खेल बनेको छ, प्याराग्लाइडिङ । यसअघि नेपाललाई तेक्वान्दो, बक्सिङ र करातेले मात्र पदक दिलाउन सफल भएको छ ।
तेक्वान्दोकी सबिता राजभण्डारीले थाइल्याण्डको बैंककमा भएको सन् १९९८ को एसियन गेम्समा रजत जितेकी थिइन् । जुन नेपालले जितेको उच्च पदक अहेको थियो । अन प्याराग्लाइडिङ त्यसमा थपिएको छ ।
एसियन गेम्समा नेपाललाई सर्वाधिक पदक दिलाउने खेल तेक्वान्दो हो । तेक्वान्दोले १३ कास्य र १ रजत जितेको छ । यस्तै बक्सिङले ६ कास्य जित्दा करातेले ३ कास्य जितेको छ ।
हालसम्म नेपालका कुन खेलाडीले कहिले, कहाँ र कुन पदक जिते ? तालिका हेर्नुस :
मिति
|
खेलाडीको नाम
|
खेल
|
पदक
|
आयोजक
|
सन् १९८६
|
स्व. दल बहादुर राना मगर
|
बक्सिङ
|
कास्य
|
दक्षिण कोरिया, सोउल
|
सन् १९८६
|
तुल बहादुर थापा
|
बक्सिङ
|
कास्य
|
दक्षिण कोरिया, सोउल
|
सन् १९८६
|
सुशिल पोखरेल
|
बक्सिङ
|
कास्य
|
दक्षिण कोरिया, सोउल
|
सन् १९८६
|
मनोज बहादुर श्रेष्ठ
|
बक्सिङ
|
कास्य
|
दक्षिण कोरिया, सोउल
|
सन् १९८६
|
राज कुमार राई
|
तेक्वान्दो
|
कास्य
|
दक्षिण कोरिया, सोउल
|
सन् १९८६
|
विधान लामा
|
तेक्वान्दो
|
कास्य
|
दक्षिण कोरिया, सोउल
|
सन् १९८६
|
राजकुमार घर्ती क्षेत्री
|
तेक्वान्दो
|
कास्य
|
दक्षिण कोरिया, सोउल
|
सन् १९८६
|
राजकुमार बुढाथोकी
|
तेक्वान्दो
|
कास्य
|
दक्षिण कोरिया,सियोल
|
सन् १९९०
|
चित्र बहादुर गुरुङ
|
बक्सिङ
|
कास्य
|
चीन, बेईजिङ
|
सन् १९९४
|
मान बहादुर शाही
|
तेक्वान्दो
|
कास्य
|
जापान, हिरोसिमा
|
सन् १९९४
|
सिता राई
|
कराते
|
कास्य
|
जापान, हिरोसिमा
|
सन् १९९८
|
सबिता राजभण्डारी
|
तेक्वान्दो
|
रजत
|
थाइल्याण्ड, बैंकक
|
सन् १९९८
|
रजत किशोरश्रेष्ठ
|
तेक्वान्दो
|
कास्य
|
थाइल्याण्ड, बैंकक
|
सन् १९९८
|
सपना मल्ल
|
तेक्वान्दो
|
कास्य
|
थाइल्याण्ड, बैंकक
|
सन् १९९८
|
समर बहादुर गोले
|
कराते
|
कास्य
|
थाइल्याण्ड, बैंकक
|
सन् २००२
|
दिपक बिष्ट
|
तेक्वान्दो
|
कास्य
|
दक्षिण कोरिया, बुसान
|
सन् २००२
|
रेनुका मगर
|
तेक्वान्दो
|
कास्य
|
दक्षिण कोरिया, बुसान
|
सन् २००२
|
ऋतु जिमी राई
|
तेक्वान्दो
|
कास्य
|
दक्षिण कोरिया, बुसान
|
सन् २००६
|
दिपक बिष्ट
|
तेक्वान्दो
|
कास्य
|
कतार, दोहा
|
सन् २००६
|
मनिता शाही
|
तेक्वान्दो
|
कास्य
|
कतार, दोहा
|
सन् २००६
|
आयसा शाक्य
|
तेक्वान्दो
|
कास्य
|
कतार, दोहा
|
सन् २०१०
|
दिपक महर्जन
|
बक्सिङ
|
कास्य
|
चीन, गोन्जाउ
|
सन् २०१४
|
बिमला तामाङ
|
कराते
|
कास्य
|
दक्षिण कोरिया, इन्चोन
|
सन् २०१८
|
विमल अधिकारी
विजय गौतम
सुशिल गुरुङ
युकेश गुरुङ
विशाल थापा
|
प्याराग्लाइडिङ
(पुरुष टिम)
|
रजत
|
रजत
|