नेपालकै शाहसीक रेस : मोटो ईन्डुरो 

कमला आचार्य, किरण धिताल

नेपालमा मोटरसाईक्लिङ रेसिङको ईतिहास लामो छैन । एक दशक अगाडिबाट मात्र नेपालमा संस्थागत रुपमा मोटरसाईकल रेसिङका विभिन्न विधाहरु शुरु भएका हुन् । यो अवधिमा रेसिङका हजारौं खेलाडी (राईडर्स) र लाखौ दर्शक बनिसकेका छन् । आज नेपाली खेलकुद, नेपाली एडभेन्चर्स र नेपाली अटोमोबाईलको एउटा मुख्य अंग बन्न पुगेका छन् रेसिङ, र्याली र टुरिङका ईभेन्टहरु ।

यसै सन्दर्भमा नेपालकै मोटरसाईकल रेसिडको ईतिहासमा एउटा नयाँ र रोमाञ्चक ईभेन्ट मोटो ईन्डुरो क्रस च्याम्पियनसिप आगामी अप्रिल ५ र ६ गते पोखरामा सञ्चालन हुन गईरहेको छ । पोखरा मनपा वडा नं २३ बाम्दीमा आयोजना गरिने सो प्रतियागीतामा ३ देखी ४ किमीको अस्थायी ट्रयाक डिजाईन गरिने छ । जसका लागि बाम्दी भिर उपभोत्ता वन समिति र वडा कार्यलयले समेत सहयोग गरी रहेका छन् ।

विकास र शान्तिका लागि विश्व खेलकुद दिवस २०२४ को उपलक्ष्यमा हुने सो रेसिङ्गमा ३० जना प्रतिस्पर्धिले भाग लिने अनुमान गरिएको क्लवका अध्यक्ष सोनिक क्षेत्रीले बताउनु भएको छ । प्रतियोतिगाको सम्पुर्ण खर्च ३० लाख अनुमान गरिएको र सो रकम दर्ता शुल्क, स्पोन्सरसिप, पार्टनरसिप, गण्डकी प्रदेश खेलकुद परिषद, पोखरा महानगरपालिका लगायत सुभेच्छुकबाट अपेक्षा गरिएको क्षेत्रीको भनाई छ । एक विधामा आयोजना गरिने रेसिङमा महिला र पुरुषको छुट्टा छुट्टै ईभेन्ट हुनेछ भने सहभागी दर्ता शुल्क १७ हजार हुनेछ । सोही शुल्कले २ रात ३ दिनको आवास र खाना, पाँच लाख बराबरको दुर्घटना विमा र एक लाखको मेडिकल विमा कभर हुनेछ ।

विजेताहरु प्रथम, दोस्रो र तेस्रोले क्रमश १ लाख ५० हजार, १ लाख र ५० हजार प्राप्त गर्नेछन् भने त्यसको लागी न्यूनतम ८ जना भन्दा ज्यादा राईडर्स हुनुपर्नेछ । महिला वा पुरुष दुवै विधामा ८ जना वा सो भन्दा कमको सहभागीता रहेमा प्रथम पुरस्कार मात्र प्रदान गरिनेछ साथै प्रमाण पत्र र गिफ्ट ह्याम्पर टप ५ समेतले प्राप्त गर्नेछन् ।
सम्पूर्ण सहभागीको मोटरसाईक्लिङ राईडिङ लाईसेन्स (सरकारी) अनिवार्य हुनुपर्नेछ भने नासा नेपालको स्पोर्टस लाईसेन्स समेत अनिवार्य छ, जुन गण्डकी अटोमोबाईल्स एसोसिएसनले नासा नेपालसंगको समन्वयमा वितरण गर्नेछ । त्यसको लागी एकदिने ओरिन्टेसन र अभ्यास अनिवार्य गरिएको छ ।

नेपाली युवामा शाहसीक खेलकुद प्रतिको रुचि अत्याधिक बढिरहेको अवस्थामा पोखराको शाहसीक खेलकुदमा यस ईभेन्टले महत्वपुर्ण प्रभाव पार्नेछ । पर्यटकीय राजधानीको बहस चलिरहेको सन्दर्भमा साहसीक पर्यटनको हबको लागी पोखरा आसपासका क्षेत्र विश्वकै रेसिङ पारखीको ध्यानाकर्षण गर्नेछ ।अन्तराष्ट्रियस्तरमै रेसिङका दर्जनौ विधाहरु छन्, जसलाई विश्वव्यापी रुपमै एफआईए र नेपालमा नेपाल अटोमोबाईल्स एसोसिएसनले नियमन गर्ने गर्दछन् । पोखरास्थित पोखरा राईडर्स क्लब नेपाल अटोमोबाईल्स एसोसिएसनमा आवद्ध क्लब हो, जसले यस ईभेन्टको लागि गण्डकी खेलकुद परिषद तथा जिखेविस कास्की र महानगर खेलकुद विकास समितिमा समेत आबद्ध हुने प्रक्रियामा रहेको छ ।
प्रतियोगीतामा सहभागी हुनेले सम्पुर्ण सुरक्षाको जिम्मेवारी स्वयम् रहेको प्रमाणित गनुपर्ने, सुरक्षित गियर एण्ड ग्याजेटको ब्यवस्बथा स्वयम् गर्नुपर्ने तथा परिवारको स्विकृतीनामा र खेलस्थलमा गार्जियनरलिगल गार्जियनसहित साक्षीको समेत व्यवस्था गर्नुपर्नेछ । सामान्यतय २ सयदेखि ३ सय सम्मका डर्ट बाइकहरुलाई मात्र समावेश गरिने सो रेसिङमा पोखरा–जोमसोम बाइक टरिङसंग समेत सहकार्य रहने छ ।

खेलाडीको कुशलता, सृजनशीलता र शाहसको संयोजन रहेको रेसिङमा नेपाल भरिका राईडर सहभागी हुन सक्नेछन् जसको लागी खेल सञ्चालन नियामावली छिट्टै सार्वजनिक गरिनेछ । कार्यक्रम व्यवस्थित रुपमा संचालन गर्न जगत धौलिको अध्यक्षतामा व्यवस्थापन समिति गठन गरिएको छ । साइकिलिङ्ग क्लवको रुपमा स्थापित सो क्लवको यो पहिलो मोटरसाइक्लिङ्ग भएकोले प्रदेश संघ तथा केन्द्रिय संघको समेत प्रत्यक्ष संलग्नता र सहयोग रहने गण्डकी अटोमोवाइल्स एसोसिएसनका अध्यक्ष शिव श्रेष्ठको भनाई छ । रोडरेस, मोटोक्रस, ईन्डुरो जस्ता ईभेन्ट विश्वमै अत्यन्तै साहसिक मानिन्छन्, जसको संयोजन गरी यस किसिमको ईभेन्टको डिजाईन गरिएको हो; जहाँ पिच, बगर, हिलो, पानी तथा जंगल समेतको संयोजन गरिएको छ । तालिम प्राप्त मार्शलहरुद्वारा सञ्चालन गरिने सो ईभेन्टको लागी ३० जनालाई मार्शलको तालिमको दिईनेछ भने ७० जना स्वयम् सेवक, सुरक्षाकर्मी, एम्बुलेन्स सहितको स्वास्थ्यकर्मी तथा रेस्क्युको लागी एटीभी समेत व्यवस्था गरिनेछ ।

रेसमाण्डु, क्रसमाण्डु, नेपाल रोड रेसिङ्ग, डिटिएक्स र रेसनारि जस्ता विभिन्न रेसिङ्गका राष्ट्रियस्तरका प्रतिस्पर्धाहरु नेपाल अटोमोवाइल्स एसोसिएसनसँगको आवद्धतामा भइरहेको सन्र्दभमा पोखरा मोटो ईन्डुरो क्रस च्याम्पियनसीपले पनि नेपाली रेसिङ्गमा नयाँ आयाम थप्ने विश्वास गर्न सकिन्छ । इन्टरनेश्नल मोटरसाइकल फेडेरेसन र इन्टरनेश्नल अटोमोवाइल फेडेरेसनसँग सम्बधित इभेन्टहरु भइरहेको अवस्थामा हाल नेपाल अटोमोवाइल्स एसोसिएसनले इन्टरनेश्नल मोटरबोट यूनियनको समेत सदस्य भइसकेकोले तालहरुको शहर पोखरामा पावर बोटिङ्ग र जेटस्की समेतको शाहसीक रेसिङ्गको सम्भावना बढेर गएको छ ।

नेपाली युवाहरुमा लोकप्रिय मोटरसाइकल आज यातायतको साधन मात्र नभई मनोरञ्जन, खेलकुदको माध्यम र पर्यटनको अभिन्न अङ्ग तथा समाजिक पहिचानको आधार बनेको छ । क्लवले हालै पोखरामा इभेन्टको प्रमो सार्वजनीक तथा प्रेसमिट सम्पन्न गरेको छ । साथै नासा नेपाल मोटरसाइकल कमिसनका प्रमुख अनिल बराल, कार्यकारी निर्देशक गोविन्द भट्टराई र संघका गण्डकी प्रदेश अध्यक्ष शिव श्रेष्ठ लगायतले रेसिङ्गस्थलको भ्रमण गरी ट्रयाक डिजाइन तथा सुरक्षा लगायतका विषयमा क्लवका पदाधिकारीसँग गत हप्तानै छलफल गरिसकेका छन् ।  

नेपालमै नौलो पखारमा त झनै नौलो र शाहसीक बाईक रेसिङमा राईडर्स उत्साहित छन् र तपाईहरुलाई स्वागत छ ।