धमिलो सम्झनामा बलुच

काठमाडौं । जति बेला नेपाली क्रिकेट भर्खर भर्खर अन्तर्राष्ट्रिय मञ्चमा प्रवेश गर्दै थियो, एक पाकिस्तानी क्रिकेट प्रशिक्षकले छोटो समयका लागि त्यसको जिम्मेवारी सम्हालेका थिए । त्यो पक्कै पनि छोटो समय थियो, तर त्यसको प्रभाव नेपाली क्रिकेटमा भने अत्याधिक थियो । हामी अहिले कुरा गरिरहेका छौं, अफ्ताब बलुचको । पाकिस्तानी घरेलु क्रिकेटमा उनको नाम निकै सम्मानले लिने गरिन्छ, किनभने उनले खेलाडी रहेका बेला ४ सय रन भन्दा माथिको महान इनिङ्स खेलेका थिए ।

यिनै बलुचको ६८ वर्षको उमेरमा मंगलबार निधन भयो । पाकिस्तानी क्रिकेट बोर्डले उनको निधनको पुष्टि गरेको छ, तर निधनको कारण भने खुलाएको छैन् । उनले पाकिस्तानका लागि जम्मा जम्मी दुई टेस्ट खेले । त्यसैले अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेटमा योगदानका लागि उनलाई विरलै सम्झिने गरिन्छ । तर जति बेला पाकिस्तानी घरेलु क्रिकेटबारे चर्चा हुन्छ, उनको नाम सबैभन्दा पहिले आउने गर्छ । सन् १९७३/१९७४ को सिजन उनले सिन्धका लागि उनले ४ सय २८ रन बनाएका थिए, बलुचिस्थानविरुद्ध ।

विश्व क्रिकेटमा चार सय व्यक्तिगत रन विरलै बन्ने गर्छन् । त्यसैले बलुचको नाम यस प्रसंगमा दोहराएर आइरहने हुन्छ । तर नेपाली क्रिकेटले उनलाई अहिले सम्झने भनेको प्रशिक्षकका रूपमा हो । समय कति बलियो छ भने बलुच नेपाल आउँदाका प्रमुख क्रिकेट पदाधिकारीहरूमध्ये केही रहेनन्, रहेका पनि निस्क्रिय जस्तै छन् । उनको नेतृत्वमा खेलेका खेलाडीमध्ये केही आफै प्रशिक्षक भइसके, नभएकाहरू पनि फेरि निस्क्रिय जस्तै छन् ।

त्यसैले जति बेला उनको निधनको समाचार आयो, उनको सम्झना नेपाली क्रिकेटमा धमिलो मात्रै रह्यो । जुन एक प्रकारले बुलचप्रति अन्याय नै थियो । सन् २००१ मा नेपालले बंगलादेशमा भएको एसीसी यू १७ एसियाकप खेलेको थियो । त्यस टिमका कप्तान थिए, शक्ति गौचन । नेपालले त्यो प्रतियोगिता खेल्दा यिनै प्रशिक्षक थिए । उनको नेतृत्वमा नेपालले खेलेको एक मात्र आधिकारिक प्रतियोगिता यही रह्यो । त्यसमा मुनिक श्रेष्ठले शतक बनाएका थिए ।

अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेटमा नेपालका लागि यो पहिलो ऐतिहासिक शतक हो, यसको साक्षीका रूपमा यिनै प्रशिक्षक बुचल त थिए । मुनिकको शतक सिंगापुरविरुद्ध थियो । सन् २००१ मा क्यानाडामा आईसीसी ट्रफि भएको थियो । त्यसमा नेपालको सहभागिता धेरै अर्थमा विवादास्पद रह्यो । त्यसमध्ये एक विवाद त नेपाली टिमका प्रशिक्षकका रूपमा बलुचले क्यानाडा प्रवेशको भिसा नै पाएनन् । अनौठो त के भने नेपालले प्रशिक्षक विनानै क्यानाडा यात्रा गरेको थियो ।

त्यसपछि त उनी पाकिस्तान फर्किहाले । र, नेपाली क्रिकेटको एक अध्याय सकियो । उनीपछि नेपाली क्रिकेटको प्रशिक्षकका रूपमा रोयलुक डायस आए र त्यसपछि के भयो, त्यो सबैलाई थाहा छँदैछ । डायस आएयताको घटनाक्रमबारे नेपाली क्रिकेटमा धेरै लेखिएको छ, तर त्यस अगाडिको केही वर्षको इतिहास अहिलेले धेरैले सम्झन पनि छाडेका छन् । त्यसैमध्ये एक भाग बलुचको नेपाल बसाइ पनि हो । उनको निधनको समाचार नेपाली क्रिकेटका लागि खालि एउटा समाचार जस्तै मात्र रह्यो ।

हाम्रो तर्फबाट भने बुलचको निधनमा हार्दिक समवेदना ।