काठमाडौं । देशमा फुटसलको रौनकता मात्र बढेको छैन, यसको व्यापारिक दायरा समेत फराकिलो भएको छ । काठमाडौंका गल्ली गल्लीमा फुटसल मैदान खुलेका छन् । बिहान होस वा बेलुका, मैदान भरिभराउ हुन्छ ।
अव्यवस्थित सहरीकरणले खुला चौर र मैदान नभएपछि बच्चादेखि उमेर पुगेका सबैलाई शारिरिक र मनोरञ्जनको साधन बनेको छ, फुटसल । विस्तारै यसले सहरमा दैनिक जीवन शैलीको स्वरुप धारण गर्दैछ भन्दा अनुपयुक्त नहोला ।
फुटसलको बढ्लो लोकप्रियता र सम्भावनालाई देखेर अखिल नेपाल फुटबल संघ एन्फाले समेत फुटसलका लागि विभागनै गठन गरेको छ । नयाँ नेतृत्वबाट आएको कार्य समितिले फुटसल विभागको नेतृत्व दावा लामालाई दिएको छ ।
नेपाली फुटसलको नेतृत्वमा आएका लामाले यसका लागि कस्तो योजना बनाएका छन् । एन्फाले फुटसललाई अब कसरी व्यवस्थित र व्यवसायीकरण गर्छ ? यिनै बिषयमा खेलपाटीकर्मी रमेश सुवेदीले एन्फा फुटसल विभागका संयोजक लामासंग कुराकानी गरेका छन् ।
फुटसल विभागको संयोजकको जिम्मेवारी पाउनु भएको छ । नेपालमा बढ्दो फुटसलको लोकप्रियतालाई अगाडी बढाउने तपाईका योजना कस्ता छन् ?
भखरै मैले संयोजकको जिम्मेवारी पाएको छु । मेरो विभागको उप संयोजकमा विनोद गुरुङ हुनुहुन्छ । उहाँ पहिलेपनि फुटसल समितिको सदस्य हुनुहुन्थ्यो । यस अगाडीको टिमले चलाएको फुटसल गतिविधिलाई सुरुमा बुझ्ने काम मेरो हुन्छ । त्यसपछि नेपालको फुटसल कसरी, कति संख्यामा चलेका छन् भन्ने बिषयमा जानकारी लिन्छु । पुर्व संयोजक रमेश रायमाझीसंग समेत बसेर छलफल गर्छु ।
फुटसललाई नयाँ ढंगले चलाउन रेफ्रि कमिटि, टेक्निकल कमिटि, आर्थिक कमिटि लगायतका कमिटि गठन गर्छु । यस विभागलाई पारदर्शी तरिकाले चलाउनु मेरो लक्ष्य हुनेछ ।
नियम बिपरीत बनेका फुटसलका लागि नयाँ नेतृत्वले के गर्ने योजना बनाएको छ ?
नियम विपरित बनेका फुटसललाई प्रणालीमा चलाउने बिषयमा छलफल गर्न आवश्यक छ । राष्ट्रिय खेलकुद परिषद राखेपसंग समेत छलफल गर्न जरुरी देखेको छु । मेरो व्यक्तिगत निर्णय भन्दापनि राखेप लगायत सबैसंग सहकार्य गरेर संस्थागत योजना बनाउनुपर्छ भन्ने लाग्छ । एउटा मापदण्ड राखेर, टिम बनाएर, नियम अनुसार चलाउन सबै सरोकारवाला पक्षसंग मेरो आग्रह हुनेछ ।
फुटसल सञ्चालकहरुले राति अवेरसम्म समेत फुटसल मैदानलाई चलाएर बसेका छन् । यसले शान्ति सुरक्षामा चुनौती देखिएको समेत सुरक्षा निकायले बताउदै आएका छन् । यसलाई कसरी व्यवस्थित गर्न सकिन्छ ?
फुटसल कस्तो ठाँउमा खुल्छ, सोही अनुसार यसका विविध बिषय फरक पर्छन् । प्राय, काठमाडौंका घना बस्तीमा अहिले फुटसल कम्प्लेक्सहरु खुलेका छन् । जनसंख्याको चाप धेरै भएका स्थानमा फुटसल खोल्ने बाढी आएको देखिन्छ ।
शान्ति सुरक्षाको बिषयमा सरकारसंग छलफल गरेर यसको समाधान गर्न आवश्यक देख्छु । हो हल्ला नहुने गरि, शान्ति सुरक्षा कायम राख्ने गरि फुटसल चलाउने बिषयमा निर्णय गर्न सकिन्छ । एउटा निश्चित क्षेत्र बनाएर यसलाई व्यवस्थित तरिकाले चलाउन सकिन्छ भन्ने लाग्छ ।
केही फुटसल सञ्चालनहरुले मनोमानि रुपमा पैसा अशुल्दै आएका छन् । फुटसलमा देखिएको यस्तो ठगी र विकृतीविरुद्ध जिम्मेवार निकायको रुपमा तपाईको के भुमिका रहन्छ ?
हामीसंग तथ्याङको कमी छ । फुटसल कुन स्तरबाट चलाएको भन्ने बिषयमा त्यसको तथ्याङ निकाल्न जरुरी छ । यसको स्थापना, सञ्चालन, कार्यविधि केहीपनि बनेका छैनन् । त्यसैले अलिकति अराजकता देखिएको हो कि भन्ने लाग्छ । तर नयाँ विधान, कार्यविधि बनेपछि सोही अनुसार फुटसल अगाडी बढाउनुको विकल्प हुने छैन । नियम विपरित जाने, ठगी गर्ने सबैलाई तुरुन्त कारबाही गर्छुु ।
फिफा, एएफसीको नियम अनुसार सञ्चालन गरेको खण्डमा त्यस्ता फुटसल मैदानलाई हामी मान्यता दिन्छौ । अटेर गर्ने सञ्चालकलाई हामी नियम अनुसार कारबाही गछौ ।
एन्फाको फुटसल विभागले लिने कारबाहीको दायरा कस्तो हुन्छ, यस बिषयमा प्रष्ट बताईदिनुहोस ?
अहिलेका सबै फुटसल सञ्चाकले राखेपसंग लाइसेन्स लिएको छ । अब त्यसलाई एन्फाको दायराभित्र समेत ल्याउन आवश्यक छ । नेपालमा जे जति फुटसल चलेका छन्, अधिकांशले फिफा र एएफसीको नियम अनुसार चलेका छैनन् ।
फिफा, एएफसीले तयार गरेका मापदण्ड अनुसार फुटसललाई समेत चलाउन आवश्यछ । त्यही अनुसार नेपालमा अब फुटसल गतिविधि र खेल अगाडी बढ्छ ।
फुटसल खेलका लागि रेफ्रिहरु त्यति तयार देखिदैनन् । फुटसलका लागि प्राविधिक जनशक्ति तयार पार्न कत्तिको चुनौती छ ?
एएफसीले फुटसल ट्रेनिङ भनेर एकपटक मात्रै गरेको छ । प्रतियोगिता नभएर कति त्यत्तिकै बसे । कतिलाई फुटसलको सामान्य नियम थाहा छैन् ।
फुटसल खेलाउने र ज्ञान भएका जनशक्ति हामीलाई आवश्यक छ । मेरो कार्यसमितिले तत्काल खेल खेलाउने रेफ्रिलाई तयार गर्ने बिषयमा योजना अगाडी सार्छ । आउदो डिसेम्बर भित्र हामीले फुटसल कोर्स सुरु गर्न आँटेका छौ ।
फुटसल लिगको बिषयमा धेरै चर्चा भयो । नयाँ कार्यसमिति यसबारे कत्तिको जानकारी छ ?
पहिला मापदण्ड आवश्यक छ । एकै पटकमा लिग गराउछु भनेर दाबी गर्दिन । आर्थिक लगायतका प्राविधिक कुरा यसमा जोडिन्छन् । हिजोको कार्यसमितिले गरेका सम्झौताका बिषयमा रिपोर्ट लिन बाँकी छ । त्यसपछि केही व्यवसायीक कम्पनी जोडिन आईपुगेका छन् । रुस्लानले समेत हामीलाई प्रायोजन गरेको छ ।
हामी नियमित सम्पर्कमा छौ । पत्र बुझेकै दिनबाट लिग बनाउने योजना सुरु भईसकेको छ । आगामी नोभेम्बरबाट लिग गराउने गरि छलफल अघि बढिसकेको छ ।
