काठमाडौं । सात वर्ष अगाडी नेपाल प्रिमियर लिग (एनपीएल) को घोषणा भएको थियो । २०७० को फागुन १२ गते र्याडिसन होटेलमा एक भव्य पत्रकार सम्मेलन गर्दै एनपीएल आयोजनाको घोषणा भयो । त्यतिबेला टी–ट्वान्टी, एकदिवसीय र दुई दिवसीय ढाँचाको क्रिकेट प्रतियोगिता सञ्चालन गर्ने उद्देश्यका साथ एनपीएलको घोषणा गरिएको थियो ।
नेपाली टोलीले अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेटमा राम्रो प्रदर्शन गरिरहेका बेला घोषणा भएको एनपीएल अत्याधिक चर्चा र पर्खाइको विषय बन्यो । तर, एनपीएलको जुन चर्चा र पर्खाई थियो, त्यसो भने हुन सकेन् । विभिन्न विवादका कारण पहिलो संस्करणको एनपीएल एकदिवसीयमा मात्र सिमित रह्यो । क्यान र आयोजक जोहरा स्पोट्र्स व्यवस्थापकबीच विवाद बढेपछि एनपीएलका अन्य संस्करणका खेलहरु हुन सकेन् ।
त्यसपछि संघमा आएको आन्तरिक विवादका कारण क्यान नै अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेट परिषद् (आईसीसी) को निलम्बनमा पर्यो । करिब तीन वर्षको निलम्बमा परेको क्यानमा २०७६ असोज ११ गते चतुरबहादुर चन्दको अध्यक्षतामा नयाँ कार्यसमिति आयो ।
नयाँ कार्यसमिति, पहिलो एक वर्ष आईसीसीको पूर्ण निलम्बन फुकुवाको चक्करमा लाग्दा कोरोना महामारीको मारमा पर्यो । त्यो एक वर्ष भित्र क्यानले महिला र पुरुष खेलाडीको वर्गीकरण मात्रै गर्यो ।
कोरोना महामारीकै कारण पहिलो एक वर्ष धेरै कामहरु गर्न नसकेको क्यानका सचिव अशोकनाथ प्याकुरेल बताउछन् ।
तर, गत मंसिर ३ गते भर्चुअल रुपमा आयोजना भएको क्यान वार्षिक साधारणसभाले कार्यसमितिलाई एनपीएल आयोजना गर्ने स्वीकृति दियो । भारतीय कम्पनीबाट एनपीएल आयोजनाको लागि प्रस्ताव आएपछि क्यानले यस विषयलाई साधारणसभा लगेको थियो ।
क्यानको साधारणसभाले प्रतियोगिता आयोजनाका लागि स्वीकृति दिएसँगै पुनः एक पटक एनपीएलको चर्चा चल्यो । तर, त्यो चर्चाभन्दा पनि पहिलो दिनबाटै विवादित बन्न पुग्यो ।
अन्यौलमा एनपीएल
प्रतियोगिता आयोजनाका लागि क्यानले एक भारतीय कम्पनीलाई आयोजकको जिम्मा दिने निर्णय गरेपछि एनपीएल विवादित बनेको थियो । तर, फेरी पनि क्यान सचिव प्याकुरेलले एनपीएल आयोजनाको जिम्मा भारतीय कम्पनीलाई दिने तयारी भएको बताए । उनले एनपीएल आयोजनाका लागि भारतीय कम्पनिसँग छलफल जारी रहेको बताए ।
‘एनपीएल आयोजनाको जिम्मा भारतीय कम्पनिलाई नै दिन्छौ । भारतीय कम्पनिसँग छलफल भइरहेको छ । कम्पनिसँग कुरा नै मिलेको भने छैन्,’ उनले भने, ‘अन्तर्राष्ट्रिय बजार पनि त्यस्तै छ । स्पोन्सरको विषय पहिलो विषय हो । त्यसैले पनि भारतीय कम्पनिसँगको छलफल जारी नै रहेको हो ।’
क्यानले यस अघि दिल्लीको सेभेन थ्री स्पोर्ट्ससँग एनपीएल आयोजनाका लागि १० वर्षको सम्झौता गर्न लागेको जनाएको थियो । प्रस्तावअनुसार यो कम्पनीले क्यानलाई १० वर्षमा विभिन्न किस्ता गर्दै करिब ४० करोड बुझाउने प्रस्ताव रहेको जनाएको थियो । तर, अहिले एनपीएलको चर्चा ‘हात्ती आयो, हात्ती आयो, फुस्स’ जस्तै भएको छ ।
क्यानका सचिव प्याकुरेल भने एनपीएल आयोजनाका लागि अध्ययन निरन्तर जारी रहेको बताउँछन् ।
‘हामीले एनपीएल घोषणा नै गरेको भने छैनौँ । एनपीएल आयोजनाको योजना मात्र सार्वजनिक गरेका हौ,’ सचिव प्याकुरेल भन्छन् , ‘यो योजना प्रक्रियामै छ । हामी यसको सुक्ष्म अध्ययनमा निरन्तर छौ ।’
कोरोनाको प्रभाव नेपाली बजारमा परेकाले टिम निर्माण र टिम मालिकका लागि कसैसँग पनि प्रस्ताव गर्न नसकिएको प्याकुरेलले बताए । दोस्रो लहरको कोरोना हल्लाले फेरी एनपीएलको योजनामा ठुलो प्रभाव पर्न सक्ने उनको बुझाइछ ।
‘कोरोनाका कारण बजार त्यस्तै छ । हामीले टिम निर्माणका लागि ब्यबसायीलाई प्रस्ताव गर्न पनि सकिरहेका छैनौ । किनभने यस्तो अवस्थामा भोली ट्रम एण्ड कन्डिसन कस्तो हुन्छ भन्ने कुरा पनि छ,’ उनले भने, ‘टिम लिनेहरुलाई विश्वास दिलाउनु पर्नेछ । यसको एरिया कति हुने । हामी कस्तो अवस्थामा कतिसम्म जाने भने विषयहरुको अन्तिम रुप दिन बाँकी नै छ ।’
उनले थपे, ‘अब केही समयमा वर्षाको सिजन सुरु हुँदैछ । यस्तो अवस्थामा एनपीएल गर्न पनि गाह्रो छ । त्यसैले अझै केही समय पक्कै लाग्छ । यस समयमा हामी क्रिकेटका ग्रासरुट कार्यक्रमहरु गर्ने तयारीमा छौ । कोचिङ कोर्षहरु गर्ने छौ ।’
योजना बिनाका प्रतियोगिता
कोरोना महामारीका बेला नयाँ क्यालेन्डर बनेको बताउने क्यानले अहिलेसम्म आफ्नो आधिकारिक तालिका सार्वजनिक गर्न सकेको छैन् । नयाँ कार्यसमितिको पछिल्लो एक वर्षको कार्ययोजना हेर्दा क्यान आफ्नो योजनाबाट पछि धकेलिएको मात्र हैन्, विचलित भएको देखिन्छ ।
विचलित बनेको क्यानले आफ्नो योजनाभन्दा पनि प्रतियोगिताको नाममा क्यालेन्डर बाहिरका प्रतियोगिता आयोजना गर्दै खेलाडीलाई अल्झाएको मात्र देखिन्छ । काठमाडौं मेयर्स कप क्रिकेटमा बाग्मती प्रदेशको कप्तानी सम्हाली रहेका रााष्ट्रिय टोलीका कप्तान ज्ञानेन्द्र मल्लले नेपाली क्रिकेट विकासका लागि सिजनल प्रतियोगिताको आवश्यकता रहेको बताए थिए ।
उनले खेलाडी उत्पादनका लागि दुई–चार दिनको प्रतियोगिताभन्दा सिजनल प्रतियोगिता आवश्यक रहेको बताएका हुन् । दुई–चार दिनको प्रतियोगिताले खेलाडी चिन्न नसकिने उनको भनाई थियो ।
यता क्यानका सचिव प्याकुरेलले क्यान आफ्नो क्यालेन्डर अनुसार नै चलिरहेको बताए । उनले क्यालेन्डस अनुसार नै महिला र पुरुषको प्रधानमन्त्री कप क्रिकेट आयोजना सम्पन गरेको बताए ।
‘हामी क्यालेन्डर अनुसार नै छौ । तालिका अनुसार नै महिला र पुरुषको प्रधानममन्त्रि कप क्रिकेट आयोजना सम्पन गर्यौ,’ उनले भने, ‘अब यस वर्षको यू–१९ को एक प्रतियोगिता आयोजना गर्न बाँकी छ । हामी त्यसको तयारी पनि गरिरहेका छौ । अहिले महिलाको मेयर्स कपको तयारीमा छौ । मेयर्स कप सकिएपछि उमेर समूहको प्रतियोगिता पनि सकि हाल्ने छौ ।’
