प्रत्येक दुई बर्षमा आयोजना गर्ने लक्ष्य सहित २०३८ सालमा सूरु भएको राष्ट्रिय प्रतियोगिता सुरुवाती केही संस्करण छाडेर कहिल्यै नियमित हुन सकेन । प्रजातन्त्र पुर्नस्थापना पछाडी त राष्ट्रिय खेलकुद कहिल्यै दुई बर्षको अन्तरमा हुनै सकेन ।
घरेलु खेलकुद पुन एक पटक राष्ट्रिय खेलकुदको गोल चक्करमा छ । आठौं राष्ट्रिय खेलकुद कहिले हुन्छ ? यसको जवाफ कसैसंग छैन । समयले माघ मसान्त समाउन थालिसक्यो, तर खेल पदाधिकारी यसै बर्ष आठौं राष्ट्रिय खेलकुद सम्पन्न हुन्छ भन्न छाडेका छैनन् ।
गत बिहिबार मात्र आठौंको मिति सिफारिस गर्न राखेपको कार्यकारी समितिको बैठक बस्यो । तर समितिले मितिको बिषयमा निर्णय लिन सकेन । जसले निर्धारित समयमै राष्ट्रिय खेलकुद नहुनेमा आशंका बढाएको छ ।
यही सेरोफेरोमा केन्द्रित आठौं राष्ट्रिय खेलकुद आयोजना हुने प्रदेश नम्बर ५ का खेलकुद विकास समितिका अध्यक्ष भिम ओलीसंग खेलपाटीकर्मी हिम बिक्रम केसीले कुराकानी गरेका छन् ।
आठौं खेलकुदको मिति तोक्न कार्यकारी समितिको बैठक बस्यो तर यसपटक समेत मिति तोक्न सक्नु भएन । कारण के हो ?
कार्यसमितिको बैठक बिहिबार बस्यो । आठौँ राष्ट्रिय खेलकुद तयारीको सन्दर्भमा एजेन्डामा ब्यापक छलफल गर्याै । महत्वपुर्ण एजेन्डा भनेको आठौंको तयारी र त्यसको आयोजनालाई लिएर भएको हो ।
त्यसमा प्रदेश अन्तर्गतको खेललाई लिएर समेत छलफल भएको छ । जिल्ला छनोट भईसकेको छ । प्रदेश छनोट फागुन ३ गतेबाट १७ गते भित्र सक्ने निर्णय भएको छ । आठौं समेत पुर्व निर्घारित समयमै हुन्छ भन्ने बुझ्न आवश्यक छ ।
७३ सालको मंसिरमा प्रतियोगिता गर्छौ भनेर विराटनगरबाट झण्डा लिएर आएनु भएकाे थियाे । तर प्रतियोगिताको मितिका बिषयमा सम्बन्धित निकाय अझै मौन छ । मिति अझै तय भएको छैन । यसमा खेलाडी र खेलकर्मी कसरी आश्वस्त हुने ?
२०७३ सालमा आठौँ राष्ट्रिय तयारी मध्यपश्चिममा गर्ने गरि महामहिम राष्ट्रिपतिले झन्डा दिनुभएको थियो । सोही दिनबाट हामीले तयारी सुरु गरेका हो । आजका दिनसम्म हामी अहोरात्र लागि परेका छौ । मंसिरको २१ देखि २८ सम्म आयोजना गर्ने पुर्वनिर्धारित समय थियो ।
त्यसमा भौतिक पुर्वाधार समयमै पुरा नहुने देखिएपछि असोजको १५ मा बसेको बोर्ड बैठकले माघ वा फागुनमा समय अनुकुलता हेरेर मिति तय गर्ने निर्णयमा पुगेको थियो । सोहि कारण आठौंको मिति पटक पटक सरिरहेको छैन ।
एक पटक मात्र सरेको हो । मिति फेरी सार्ने पक्षमा हामी छैनौ । फेरि सर्याे भनेर भन्ने पक्षमा छैनौ । फागुन मसान्तसम्म प्रतियोगिता सुरु गर्ने तयारी गरिरहेका छौ ।
परिषद भित्रबाट यो बर्ष प्रतियोगिता आयोजना हुन नसक्ने सार्वजनीक अभिव्यक्ति आईरहेका छन् । यसै बर्ष प्रतियोगिता सम्पन्न हुने आधार के छ ?
स्थानिय तहमा आठौँ राष्ट्रिय खेलकुद नेपालगंजमा केन्द्रित मा केन्द्रित छ । नजिकै रहेको बाँके, बर्दिया, दाङ, कपिलवस्तु, रुपन्देही लगायातका पाँच जिल्लामा भौतिक पुर्वाधारको काम भैरईरहेको छ ।
अनुगमग गर्ने काम गरिरहेका छौ । पछिल्लो विवरण अनुसार ८० प्रतिशत काम सकिएका छन् । केहि काम मात्र बाँकी छ । माघ मसान्तसम्म ९० प्रतिशत काम सक्छौ । बाँकी रहेका २–३ वटा प्रोजेक्ट फागुन मसान्तसम्म सक्छौ । त्यो बिशेष गरि नेपालगञ्ज रंगशालाको काम रहेको छ ।
भीआईपी प्याराफिट चिनियाँ कम्पनीले गर्ने भएकाले अलि ढिला भएको हो । केन्द्रमा जस्तो कुरा भएपनि नेपालगञ्ज लगायतका स्थानमा राम्रो काम भईरहेको छ । स्थानिय स्तरमा निकै तदारुपताका साथ काम भईरहेको छ ।
आन्तरिक रुपमा अरु काम समेत अघि बढाएका छौ । दुई बर्ष भित्र प्रतियोगिता आयोजना गर्न लक्ष्य हो । ७३ सालमा साताै प्रतियोगिता भएकाले आठौं राष्ट्रिय खेलकुद कुनैपनि हालतमा ७५ सालभित्र हुन्छ । कुनै आशंका गर्न जरुरी छैन ।
प्रतियोगिता आयोजना गर्ने नाममा करोडौका पुर्वाधार निर्माणको काम किन लटरपटरमा सक्न प¥यो ? अर्को बर्ष सुविधाजनक तरिकाले प्रतियोगिता आयोजना गर्न पनि त सकिन्छ ?
प्रत्येक दुई बर्षमा आयोजना गर्ने लक्ष्य राखिएको राष्ट्रिय खेलकुद कहिल्यै नियमित भएन । पहिलो संस्करण ३८ सालमा, दोस्रो ४० सालमा र तेस्रो संस्करण पोखरामा ४२ सालमा भएको थियो ।
त्यसपछि एकैपटक चौथो राष्ट्रिय खेलकुद १३ सालपछि ५५ सालमा नेपालगंजमा भयो । त्यसको १० वर्षपछि ६५ सालमा काठमाडौँमा आयोजना भएको थियो । ६८ सालमा मात्रै गएर छैठौं भयो । सातौँ राष्ट्रिय खेलकुद ७३ सालमा पुर्वाञ्चलमा आयोजना भयो ।
राष्ट्रिय खेलकुद नीति अनुसार प्रत्येक दुई दुई बर्षमा प्रतियोगिता आयोजना गर्ने उल्लेख छ । तर उद्वेश्य प्राप्त गर्न कहिल्यै सकेनौ । त्यो समयको अनियमिततालाई ‘ब्रेकथ्रू’ गर्न समेत ७५ सालमै राष्ट्रिय खेलकुद गर्न लागि परेका छौ । समय प्रतिको अनियमिता हामी तोड्न चाहन्छौं ।
नेपाली खेलकुद क्षेत्रमा लामो समययता आबद्व हुनुहुन्छ । नेतृत्व गरिरहनुभएको छ । तर ३८ सालमा सुरु भएको राष्ट्रिय खेलकुद अहिले आठौको गोलचक्करमा फसेको छ । खेलकुदको नेतृत्व गर्ने व्यक्तित्वको हिसावले कत्तिको हिनताबोध हुन्छ ?
ईतिहासले गहिरिएर समिक्षा गर्ला । को कत्ति दोषी भनेर समयले बताउला । हिजो गलत भए त्यसलाई सच्चाएर अगाडी बढ्ने हो । समग्र नेपाली खेलकुद र खेलाडीको भाग्य र भविष्य निर्धारण गर्ने राष्ट्रिय खेलकुद प्रत्येक दुई बर्षमा आयोजना गर्ने बिषयमा नेतृत्वमा बसेकाले गम्भिर भएर सोच्न पर्छ ।
त्यसैले हामी दुई बर्ष भित्र प्रतियोगिता आयोजना गर्नुपर्छ भनेर रात दिन खटिएका छौ । केहीले विभिन्न कारणले दुई बर्षमा नहोस भनेर लुकीछिपी भन्न सक्छन् तर साच्चिकै खेलप्रमीले नहोस भनेर भन्न सक्दैनन् ।
आठौंको नेतृत्व गरिरहनुभएको छ । अहिलेसम्म राष्ट्रिय खेलकुद के कारणले नियमित हुन सकेनन् भन्ने लाग्छ ?
रकम अभाव होला भन्ने मलाई लाग्दैन । तर अलिकति राजनीतिक हिसाब र नेतृत्वको क्षमताको बिषयले हाेला भने लाग्छ । खेलकुदमा अलि बढी राजनीति हाबी भयो भन्ने मेरो निष्कर्श हो ।
कुनैपनि एकल सरकारको पालामा दुई बर्षमा राष्ट्रिय खेलकुद आयोजना भएको देखिदैन । प्रजातन्त्र प्राप्ति पछाडी सरकारमा बस्नेले खेलकुदलाई राजनीतिक गर्ने थलो बनाएको बुझिन्छ ।
राजनीतिक सिकारसंगै असक्षम व्यक्तिको झुण्डले खेलकुद बिग्रिएको हो ?
परिषदमा हामी भन्दा पनि सक्षम नेतृत्व आएको देखिन्छ । हामी एक तह तलको नेतृत्व हौ । तर गर्नुपर्छ भने ईच्छा शक्तिका साथ काम गरिरहेका छौ । हिजोको नेतृत्वले त्यो गर्न सकने भनेर भन्ने पक्षमा म छैन । तर सरकारसग खेलकुदको महत्व बुझाउन सकिएन की ?
यसको राष्ट्रिय र अन्तराष्ट्रिय महत्व सरकारलाई बुझाउन नसक्दाँ राज्यको नेतृत्वले यसलाई प्राथमिकतामा नराखेको हो कि भन्ने लाग्छ ।
मुलुक अहिले दुई तिहाईको छ । खेलकुदमा समेत दुई तिहाईवाला नेकपाकै हालीमुहाली छ । मन्त्रालय, परिषद्देखि ओलम्पिक कमिटिसम्म नेकपाकै नेतृत्व छ । यस्तो सहज अवस्थामा खेलकुदको विकास नहुनु खेलकुदकै दुर्भाग्य हाईन ?
अहिले समेत हामीले खेलप्रेमी सुभचिन्तक खेलाडीको ईच्छा पुरा गर्न सकिएन भने सोही अनुसारको नीति तर्जुमा गर्न सकिएन भने हामी 'फेल' हुन्छौ ।
नेपाली खेलकुदले पाएको अवसरलाई वर्तमान नेतृत्वले कसरी बुझेको छ ?
यो हाम्रो सुवर्ण अवसर हो । त्यो नेतृत्वलाई समेत लागेको छ । तर कतै ढिला भएमा त्यसलाई समय अनुकुल बनाउन नेतृत्व लाग्नुपर्छ । अरु विकल्प हामीसंग छैन ।
अब पनि वर्तमान खेलकुदको नेतृत्व समस्या मात्र देखाएर भाग्न मिल्छ ?
त्यसो भएमा हामी असक्षम हौ भन्ने प्रमाणित हुन्छ, हामीले बोल्नै पर्दैन ।
फेरी आठौंमा फर्कौ । प्रतियोगिताको मितिको गाठो कहाँ अल्झिएको छ ?
अहिलेको व्यवस्थापनमा खेलाउन गाह्रो छैन । ठुला राष्ट्रिय भौतिक पुर्वाधार निर्माणको काम सुरु बाँकी छ । बाँकी कामलाई पुरा गरेर सुविधा सम्पन्न तरिकाले प्रतियोगिता आयोजना गर्ने हाम्रो लक्ष्य हो ।
पुर्वाधार निर्माणका काम सकेर मात्र प्रतियोगिता गर्न खोज्दा २–३ महिना ढिला हुन पुग्यो ।
भिआईपी प्याराफिटको कामले मिति तय हुन नसकेको कुरा कत्तिको सत्य हो ?
माघको अन्तिम सम्म काम सक्ने हाम्रो सम्झौता छ । अझ केही दिन बाँकी छ । विविध कारणले टेन्डर प्रकृयामा जान ढिला भयो । चीनमा बनेको जुन प्याराफिट छ, सम्झौता ढिलाई हुदाँ १५ दिन पछाडी सरेको हो ।
त्यसैले हामीले फागुन १५ सम्म जानु परेको हो । त्यसैले हामीले फागुनको मसान्त भनेका छौ । आन्तरिक रुपमा हामीले फागुन मसान्तमा सुरु गरेर चैतको पहिलो साता सकाउने गरि तयारी अघि बढाएका छौ ।
आठौँ राष्ट्रिय प्रतियोगिता गर्न अब हामीसँग के के चुनौती छन् ?
चुनौती त हामीसँग ब्यबस्थापनकै रहन्छ । मौसम हामीले चाहेको जस्तो छैन, यो एउटा चुनौती हो । अर्काे ब्यवस्थापनमा चुनौती छ, समयमा सरकारले बजेट उपलब्ध गराए सहजै काम हुनेछ । प्रतियोगिताको मुखैमा मात्र बजेट आए ब्यावस्थापन केही फितलो हुन सक्छ ।
अन्तिममा सातौबाट झन्डा लिँदा नेपालगंजमा भब्यताका राष्ट्रिय प्रतियोगिता गर्छाै भन्नु भएको थियो, के नेपालगञ्ज आठौं राष्ट्रिय प्रतियोगिता भब्यताका साथ सम्पन्न गर्न समक्ष छ ?
हामी तयार छौ । हामी गर्छौ, हामी आतुर समेत छौ । दुई बर्षमै प्रतियोगिता गराउने एउटा ईतिहासको हामी नजिक छौ । हामी राष्ट्रिय खेलकुदमा समयको अनियमिततालाई तोड्न चाहन्छौ । त्यो अवसर हामीसंग छ ।
हामी चुक्न दिने छैनौ । हामी अवसरलाई समात्न चाहन्छौ । हामी चुनौतीलाई पार गर्नेछौ । भौतिक पुर्वाधार पुरा गरेर यसै बर्ष प्रतियोगिता सम्पन्न गर्छौ ।
भिडियो हेर्नुहोस् :
