काठमाडौं । भद्रगोल नेपाली खेलकुदको एउटा साझा समस्या छ, राष्ट्रिय प्रतियोगिता समयमा कहिल्यै नुहने । खेलकुदमा समयको निकै ठुलो महत्व हुन्छ तर नेपाली खेलकुद समयप्रति सधै लापरबाही तरिकाले पेश भईरह्यो । यसका नेतृत्वकर्ताले समयको महत्व कहिल्यै बुझ्न जानेनन ।
खेलाडीको पसिना र रगतको लेखा जोखा गर्ने प्रतियोगिता समयमा आयोजना गर्नेमा कहिल्यै गम्भिर बनेनन् । फेरी एक पटक राष्ट्रिय प्रतियोगिता सरेको छ ।
प्रत्येक दुई बर्षमा आयोजना गर्ने उद्धेश्यकासाथ सुरु भएको आठौ राष्ट्रिय खेलकुद यसपटक समेत निर्धारित मितिमा नहुने भएको छ । प्रतियोगिताको नयाँ मिति माघको अन्तिम साता सारिएको छ ।
के कारणले प्रतियोगिता सार्न पर्यो ? फेरीपनि तोकिएको मितिमै प्रतियोगिता आयोजना हुने ग्यारेन्टी के ? यिनै बिषयमा हामीले आयोजक प्रदेश ५ खेलकुद विकास समितिको अध्यक्ष भिम ओलीसंग कुराकानी गरेका छौ ।
आठौं राष्ट्रिय खेलकुदको मिति किन सार्नुभयो ?
द्रुत गतिमा काम अगाडी बढिरहेको अवस्थामा आठौ राष्ट्रिय प्रतियोगिता सार्न हामी बाध्य भयौ । सहज परिस्थितिमा र मंसिरमै गर्न सक्ने अवस्थामा प्रतियोगिता सरेका हौ । यसको मुख्य कारण ७४ सालमा भएको भौतिक निर्माण सम्बन्धि कामको रकम भुक्तानी समयमै निकासा भएन ।
यसबर्ष बर्षातको समयमा दुई महिना काम रोकियो । साउन र भदौ मध्येसम्म समेत काम रोकिएपछि हामीले मंसिरसम्म काम सक्ने अवस्था थिएन ।
दशै र तिहारमा जति खटेपनि श्रमिक अभाव हुने स्थिती देखा पर्यो । साना कामहरु हुन सक्छन् तर ठुलो काम अघि बढ्न सक्दैनन् । अगाडी रोकिएको कामलाई तत्काल पुरा गर्न सक्ने अवस्था छैन । दुई महिना भनेको दबाबमा काम गर्ने समय हो । भएको कामलाई पलिस गर्ने समय हो ।
राम्रो बनाउने समय हो । यसलाई पुरा गर्नै सक्ने स्थिती छैन । रातलाई दिन बनाएर काम गरेपनि काम पुरा हुन सक्ने अवस्था छ । बाँके, बर्दिया, दाङ, कपिलबस्तु लगायतका जिल्लामा प्रतियोगिताको भौतिक निर्माणको काम अघि बढिरहेको छ । त्यसकारणले आठौं सार्नुपरेको हो ।
रकम निकासा लागि किन समयमै पहल गर्नु भएन ?
पूर्वाधार निर्माणको काम समयमा नसकिनुको मुख्य कारण समयमा रकम निकासा नभएर हो । काम गर्ने ठेकेदार, उपभोक्ता समिति सबैलाई समयका काम गरेको पैसा चाहिन्छ । चाहिने सबै सामाग्री समयमै उपलब्ध हुनपर्यो । रकम निकाल्न र समयमै सामाग्री उपलब्ध गर्न सकेको भए अवस्था फरक हुने थियो । यसका हाम्रा कमजोरी भएका छन् । समयमै काम गर्न सकेनौ । हरेक कामको लागि नियमित कार्यमा लाग्नुपर्ने थियो । हामी समयमा काम गर्न सकेनौ ।
अर्थमन्त्रालयले छिटो छरितो तरिकाले रकम निकासा गरिदिएन । यसमा हाम्रो नेतृत्वले समयमा पहल गरेन होला त्यो फरक बिषय हो । अथवा अन्तिममा मात्र जोड गरेको होला । अब हामीले माघमा प्रतियोगिता सारेका छौ । अव सार्न पर्ने अवस्था हुदैन ।
निर्धारित मितिमै आठौ राष्ट्रिय खेलकुद प्रतियोगिता होस भनेर हामीले चाहेका थियौ, स्थानियले चाहेका थिए । तर काम पुरा नभएपछि बिचैमा प्रतियोगिता सञ्चालन गर्न भएन ।
पुर्वाधार निर्माणाधिन अवस्थामा समेत प्रतियोगिता भएका छन् । यसको मिति सार्नुको उद्धेश्य के हो ?
चौथो राष्ट्रिय खेलकुद प्रतियोगिता गर्दा नेपालगञ्ज र स्थानीयले केही पनि पाएनन् । निर्माण पुरा नगरि प्रतियोगिता गरिएको थियो । सोही कारण विभिन्न संरचनाको काम अधुरै छाडेर हामी प्रतियोगिता आयोजना गर्ने पक्षमा थिएनौ । हामी संरचना बनाउछौ अनि मात्र प्रतियोगिता आयोजना गर्नेछौ ।
फेरी पनि राष्ट्रिय प्रतियोगिता सर्न सक्ने चिन्ता छ । सारिएको मितिमै प्रतियोगिता हुने ग्यारेन्टी के त ?
कामहरु जमिन भन्दा माथि उठेपछि मात्र थाहा हुने रहेछ । ढलान र डिजाईनको काम भईरहेको हुन्छ । आधारभुत र जगको काम हुदाँ काम नदेखिएको हो । यदी सारिएको मितिमा समेत प्रतियोगिता सम्पन्न गर्ने हो भने रकम निकासाको काममा ढिला सुस्ती गराउनु भएन ।
राखेप बोर्डले अर्थमन्त्रालयबाट आवश्यक बजेट माग्ने बिषयमा निर्णय भएको छ । निर्णय अनुसार अर्थमन्त्रालयबाट छिटै रकम निकासा गराउनुपर्छ । चार्डपर्वको समय छ । अर्थका समेत आफ्नै प्रक्रियाहरु छन् । त्यसमा विलम्ब गर्नुहुदैन ।
नेपाली खेलकुदमा नियमित रुपमा राष्ट्रिय प्रतियोगिता हुदैनन् । प्रतियोगिता आयोजनाबाट प्रदेशले कसरी लाभ लिन सक्छ ?
राष्ट्रिय प्रतियोगिता समयमै सम्पन्न नहुनुका कारण धेरै छन् । विगतमा समेत धेरै सयमको अन्तरमा प्रतियोगिता आयोजना हुँदै आएको छ । नियमित २ बर्षमा प्रतियोगिता आयोजना हुनपर्छ, त्यो भएको छैन । त्यसलाई हामी परिवर्तन गर्न तयार छौ ।
हालको प्रतियोगितालाई समयमै सम्पन्न गर्न तयार छौ । यसलाई अर्को बर्ष सार्ने कल्पना समेत गर्न सक्दैनौ । प्रदेश नम्बर ५ अन्तर्गत बाँके, बर्दिया, दाङ लगायतले प्रतियोगिताको नाममा धेरै भौतिक सामाग्री पाएको छ । प्रतियोगिता आयोजना हुदाँ त्यसका तत्कालिन प्रभाव त्यस प्रदेशमा पर्छ । तर मुख्य कुरा प्रदेशले ठुलो संरचनाहरु प्रतियोगिता आयोजना हुन पाउछन् ।
अब हामी प्रादेशिक खेलकुद विकास समितिको संरचनामा जादैछौं । प्रादेशिक संरचनामा हुन लागेको पहिलो राष्ट्रिय प्रतियोगिताको आयोजना कत्तिको चुनौतपुर्ण देख्नुहुन्छ ?
सातौ राष्ट्रिय खेलकुद प्रतियोगितासम्म क्षेत्रगत हिसावले प्रतियोगिता सञ्चालन गरियो । अब हामी प्रादेशिक संरचना अनुसार प्रतियोगिता आयोजना गर्दैछौ । अब जिल्लाहरु क्षेत्रमा नभएर प्रदेशमा गाभिएका छन् । धेरै प्रदेशमा फेरबदल भएका छन् ।
तर हिजो कर्णाली प्रदेशको समस्या, महत्व र भविष्यको बिषयमा मध्यपश्चिम जति जानकार थियो, आज आएर पाल्पा, अर्घाखाँची, गुल्मी लगायतका जिल्लामा खेलकुदको कस्तो प्रकारको स्थिती छ भन्ने कुरामा जानकारी छैन । त्यसले केही गाह्रो हुन्छ । यसकालागि हामीले केही अध्ययन गरेका छौ । सोही कारण खासै समस्या नहोला ।
