क्रिकेटले बदलेको अफगानिस्तानको 'परिचय'

एजेन्सी । 

अफगानिस्तान ।

नाम सुन्ने बित्तिकै सबैको मस्तिष्कमा द्वन्द्व, हमला, बम बिस्फोटको दृष्य आउछ ।

तर अवस्था फेरिदो छ ।

खेलुकदका माध्यमबाट अफगानिस्तानले अन्तराष्ट्रिय जगतमा आफ्नो पहिचान र परिचयलाई बदल्दै गएको छ ।

क्रिकेट र फुटबलमा अफगानिस्तानले हासिल गरेको सफलताले त्यसैको संकेत गर्छ ।

खेलमा यदी प्रेरणाको कथा बन्छ भने त्यो अफगास्तिानको क्रिकेट टोलीको लेखिनेछ । युद्व भोगेर बाहिर निस्किएको राष्ट्रको कथा ह्दयस्पर्शीसगै उत्तिकै मार्मिक छ ।
चार दशक गृहयुद्धमा होमिएको अफगानिस्तानका जनतालाई एकजुट बनाउने माध्यम बन्यो, खेलकुद । त्यसमा पनि क्रिकेटले अफगानिस्तानका सबैलाई एक स्थानमा ल्याउन ठुलो मद्दत गरेको छ ।

ईतिहासतर्फ फर्कदा सन् १९९० मा पाकिस्तानमा बसेका अफगानि शरणार्थीले क्रिकेटलाई निकै रुचाएका थिए । जब उनीहरु स्वदेश फर्किए, संगै ब्याट र बल समेत बोकेर फर्किए ।

तालिबान लडाकु समूहले अफगानिस्तानमा खेलमाथि लगाएको प्रतिबन्ध सन् २००० बाट हटाएको थियो । लगत्तै अफगानि टोलीले अन्तराष्ट्रिय क्रिकेट परिषद् आईसीसीबाट मान्यता पाएको थियो । यद्वपी सन् १९९५ मा अफगानिस्तान क्रिकेट बोर्ड (एबीसी) गठन भएको थियो ।

सन् २००९ मा पहिलो पटक एकदिवसीय मान्यता पाएको अफगानिस्तानले २०१५ मा पहिलो पटक विश्वकपका लागि छनोट मात्रै भएन, पहिलो जित पनि आफ्नो पोल्टामा पार्न सफल रह्यो ।

सन् २०१५ को विश्वकपमा उसले स्कटल्याण्डलाई पराजित गर्दै विश्व क्रिकेट जगतको ध्यान आफुमा खिच्न सफल भएको थियो ।

आगामी वर्ष इङ्ल्याण्डमा हुने विश्वकप क्रिकेटका लागि अफगानिस्तान छनोट भइसकेको छ ।

नेपाल भन्दा धेरै पछाडी क्रिकेट खेल्न सुरु गरेको अफगानिस्तानले विश्व क्रिकेटमा आफुलाई अब्बल दर्तामा उभ्याईरहदाँ नेपाली क्रिकेट आईसीसीको निलम्बनबाट गुज्रिरहेको छ । क्रिकेट सुरुवात गरेको १६ बर्षमा टेस्ट मान्यता अफगानिस्तानले प्राप्त गर्दा पुराना देश नेपाल, नेदरल्याण्ड्स जस्ता एसोसियट राष्ट्र यसलाई टुलुटुलु हेर्न बाध्य छन् । १६ वर्षभित्र अफगानिस्तानको क्रिकेटमा प्राप्त गरेको उपलब्धिले सबैलाई आश्चार्य चकित पारेको छ ।

एकदिवसीय मान्यता पछि अफगानिस्तान निरन्तर उकालो लाग्दै गएको देखिन्छ, यो क्रम निरन्तर जारी छ । पछिल्ला दिनमा अफगानिस्तानले धेरै विश्व कीर्तिमान समेत बनाउन सफल भएको छ ।

अफगानिस्तानका युवा खेलाडी राशिद खान विश्व वरियतामा बलिङतर्फ टी–ट्वान्टीका नम्बर एक बलर हुन् भने एकदिवसीयतर्फ दोश्रो स्थानमा छन् । अलराउण्डरतर्फ उनी एकदिवसीयमा नम्बर एक स्थानमा रहेका छन् ।

उनी बाहेक अफगान टोलीमा अरुपनि विश्वस्तरीय खेलाडी छन् । पुर्वकप्तान मोहम्मद नाबी पाकिस्तानको एक शरणार्थी शिविरमा हुर्किएका थिए । चिर्पटको ब्याट र थोत्रो कपडाले बनाएको बलले उनले क्रिकेटको शोक पुरा गर्ने गर्दर्थे । अहिले उनी एकदिवसीय बलरका रुपमा विश्व वरियताको १५ औं स्थान र टी–ट्वान्टी र एक दिवसीयका अल राउण्डरतर्फ तेश्रो स्थानमा छन् ।

अफगानिस्तानको खेलकुदमा राजनीति हुदैन । सुरक्षाका कारण अफगानिस्तानले आफ्नो देशमा खेल्न नपाएपनि उनीहरुसंग नेपालमा भन्दा उच्चस्तरीय रंगशाला छन् । क्रिकेट बिकासमा एबीसी लगायत अफगान सरकार निकै सकारात्मक छन् ।

खेलको मेरुदण्ड मानिने घरेलु प्रतियोगिता लिस्ट ए र फस्ट क्लास ढाँचामा निरन्तर चलिरहन्छ । अफगानिस्तानले शारजाहमा गत बर्षबाट आफ्नो पहिलो टी–ट्वान्टी लिग खेल्न सुरू गरेको छ ।

अफगानी सरकार ठुला देशबाट विभिन्न विधाका प्रशिक्षक नियुक्त गरेर खेलाडीलाई अभ्यासमा कुनै कमी हुन दिदैन । खेलाडीहरु विभिन्न देशका फ्रेन्चाईज लिगमा ब्यस्त हुदाँ आर्थिक रुपमा मात्र नभएर उनीहरुको क्षमतासमेत निकै बढेको देखिन्छ । जहाँ अफगानिस्तानको खेल हुन्छ, समर्थक समेत उपस्थित भएर खेलाडीलाई साथ दिने गर्दछन् । जसले खेलाडीको हौसला बढाउन मद्दत गर्छ ।

अफगान क्रिकेटको सफलतामा केही हदसम्म भारतीय क्रिकेट कन्ट्रोल बोर्ड (बीसीसीआई) को पनि सहयोग छ । बीसीसीआईले अफगान टोलीलाई नोएडास्थित क्रिकेट मैदान उपलब्ध गराउंदै आएको छ । जहाँ अफगानी खेलाडी अभ्यास गर्ने गर्छन् । त्यसबाहेक बीसीसीआईले अफगानिस्तानमा क्रिकेटको पुर्वाधार निर्माणमा आर्थिक सहयोग गर्ने गरेको छ ।

सन् २०१४ को टी–ट्वान्टी विश्वकपमा नेपालले अफगानिस्तानलाई हराएको नतिजा सबै क्रिकेट प्रेमी नेपालीमा ताजानै छ ।

त्यो सम्झदाँ अहिले कहानी लाग्न सक्छ । कारण, अफगानिस्तानले पछिल्ला केही बर्षमा गरेको प्रगतिले विश्व क्रिकेटका शक्तिशाली राष्ट्र आयरल्याण्ड, बंगलादेश, पाकिस्तान, जिम्बावे र श्रीलंका जस्ता देशलाई धुलो चटाउन सुरु गरिसक्यो ।

 

(एजेन्सीकाे सहयाेगमा)