काठमाडौं । महिला साफ च्याम्पियनसिप काठमाडौंमा सञ्चालन भैरहेको छ । दक्षिण एसियाली महिला फुटबलको सबैभन्दा ठुलो प्रतियोगितालाई नेपालले आयोजना गरेको छ । यसअघि नेपालले काठमाडौं बाहिर मोफसलमा महिला साफलाई लगेको थियो । पूर्वको विराटनगरमा सफलतापूर्वक प्रतियोगिताको आयोजना गरेको नेपालले अहिले राजधानी काठमाडौंमै महिला साफको सञ्चालन गरिरहेको छ ।
दक्षिण एसियाली महिला फुटबलमा नेपाल टिम सधैको उपाधि दाबेदार हो । तर सधै उपाधिबाट बिमुख हुने गरेको खराब इतिहास नेपालसँग छ । महिला फुटबलमा ठुलो सम्भावना भएर पनि नेपालले दक्षिण एसियाली स्तरमा आफुलाई नम्बर एक टिमको रुपमा प्रमाणित गर्न सकेको छैन । भारतीय फुटबल नेपालका लागि सधै लगारो बन्ने गरेको छ ।
अर्को दुखद कुरा नेपालमा आयोजना भएका पछिल्ला दुई संस्करणमा जनस्तरबाट महिला फुटबललाई प्रोत्साहन र समर्थन गरेको पनि देख्न सकिदैन । महिला फुटबल टिमले दशरथ रंगशालामा साफ च्याम्पियनसिप खेलिरहदा दर्शकको उपस्थिती निकै पातलो देखिन्छ । फुटबलको राम्रो क्रेज भएको नेपालमा साफ च्याम्पियनसिप आयोजना भैरहदा रंगशाला खाली देखिनुले महिला फुटबल उपेक्षामा परेको चित्र देखिन्छ ।
दर्शकको उपस्थितीले खेल र खेलाडीको मनोबिज्ञान र नतिजामा फरक पार्ने राष्ट्रिय महिला फुटबल टिमकी पूर्व कप्तान कमला हिराचन बताउँछिन् । ‘दर्शक सहित मैदानमा खेल्दा धेरैनै फरक पार्छ । दर्शकको सपोर्ट भए खेलाडीलाई खेल्न जोश पनि आउँछ । नत्र फरक परिहाल्छ ।’ उनी भन्छिन् ।
राष्ट्रिय महिला टिमसँग व्यवस्थापकको रुपमा समेत काम गरेकी हिराचन रंगशालामा दर्शकको उपस्थितीले खेलाडीमा हौसला बढ्ने अनुभव सुनाउँछिन् । ‘दर्शक हुदा खेलाडीको हौसला बढ्छ । नत्र अभ्यास गरेको हो कि प्रतियोगिता खेलेको भन्ने पनि अनुभव खेलाडीलाई हुन्छ ।’ उनले भनिन् ।
साफमा सधै दोस्रो हुनुको पिडा खेलाडीसँगै नेपाली फुटबललाई सधै रहने गरेको छ । पछिल्लो समय अन्तराष्ट्रिय फुटबलमा दक्षिण एसियाकै अन्य देशले प्रगति गरिरहदा नेपाली फुटबलको विकास अपेक्षित रुपमा अघि बढ्न सकेको छैन । जनस्तरबाट खेलाडी र सम्बन्धित विधाको खेललाई प्रोत्साहन नहुँदा खेलाडीले नतिजा दिन नसक्ने सरोकारवाला बताउँछन् ।
काठमाडौंमा आयोजना भैरहेको महिला साफमा नेपाल सहित ७ देशले सहभागीता जनाएका छन् । सधै झै प्रतियोगिताको दाबेदार नेपाल र भारतनै हुन् । भुटानको खेलले दर्शकको मन लोभ्याएको छ भने बंगलादेशले अप्रत्यासीत नतिजा निकाल्ने धेरैको अनुमान छ । तर दक्षिण एसियाकै ठुलो महिला फुटबल प्रतियोगिता काठमाडौंमा आयोजना भैरहदा रंगशालामा खेलाडीलाई हौसला बढाउने र प्रोत्साहन गर्ने दर्शक भने देखिदैनन् ।
महिला साफ च्याम्पियनसिपको कमर्सियल राइट्सको जिम्मेवारी लिएको हन्ड्रेड स्पोर्टसका नेपालका अपरेसन हेड विकास खेतान जन स्तरबाट प्रोत्साहन र समर्थन पाएको खण्डमा मात्र महिला फुटबलमा नतिजा निस्कने बताउँछन् ।
‘नेपालमा महिला फुटबलको सम्भावना धेरै छ । तर आम फुटबलप्रेमी रंगशालामै गएर खेलाडीलाई हौसला बढाउँदा अन्य महिला खेलाडीलाई समेत फुटबलमा लाग्न प्रेरित गर्छ । यसैले भोलिको दिनमा देशका लागि राम्रो नतिजा निकाल्न सक्छ ।’ उनी भन्छन्, ‘हामीले हाम्रोतर्फबाट व्यवसायीक रुपमा योगदान गरेका छौं । अब आम फुटबलप्रेमीले समेत महिला फुटबललाई प्रोत्साहन गरेर नतिजा निकाल्नमा सहयोग गर्न पर्यो ।’
