काठमाडौं । पछिल्लो समय अन्तराष्ट्रिय क्रिकेटमा नेपालले प्राप्त गरेको सफलता लोभलाग्दो छ । एक पछि अर्को अन्तराष्ट्रिय सफलताले घरेलु खेलकुदमा क्रिकेटको बेग्लै रवाफ छ । तर शुन्य घरेलु संरचनामा बनेको क्रिकेटको विरासत कुनैपनि बेला ढल्न सक्छ, तासको घर जसरी ।
आजको दिनमा मैदानभित्र क्रिकेट नम्बर एक खेल हो भनेर कसैले दाबी गर्छ भने त्यसलाई अस्विकार गर्ने कुनै कारण छैन । तर मैदान बाहिर शुन्यता र अनिश्चितताले घेरिएको कुन खेल भनेर प्रश्न गरियो भने सम्भवत क्रिकेटले चित्रनै अगाडी देखिनेछ ।
गत बर्षको सुरुवातमै निलम्बित भनिएको क्यानले आईसीसीको निर्देशन अनुसार संघको नयाँ विधान पारित ग¥यो, जस्ताको त्यस्तै ।
सो घटनाले क्रिकेट विवाद समाधानमा ठुलो फड्को मारेको अपेक्षा गरिएको छ ।
तर नयाँ बर्षको पहिलो दिनमा आएर गत बर्षको समिक्षा गर्दै गर्दा नेपाली क्रिकेट अहिलेसमेत त्यही अवस्थामा छ । जुन अवस्थामा हामीले विवाद समाधानको प्रक्रिया सुरु गरेको थियौ ।
पारित विधान अनुसार क्यानको नयाँ नेतृत्वको निर्वाचन गराउने कार्यादेश सहित आईसीसीले स्वतन्त्र कमिटि गठन गरेको थियो । आईसीसीका प्रतिनिधि सहित काठमाडौंमा बसेको स्वतन्त्र कमिटिको बैठकले क्रिकेट विवाद समाधानका लागि नयाँ रोडम्याप तयार गरेको होईन । तर घरेलु क्रिकेटका सरोकारवाला निकाय ईमान्दार नबन्दा नेपाली क्रिकेट अनिर्णयको बन्दी बनेर बसेको छ ।
नेपाली क्रिकेट कहाँ जान्छ, कहाँ पुग्छ, सबै रामभरोसामा छ ।
नेपाली क्रिकेटमा केही यस्ता पात्र छन्, जसलाई क्रिकेटको भविष्यको कुनै चिन्ता छैन । तर नेपाली क्रिकेटमा आफ्नो प्रभाव र उपस्थिती कस्ताे रहने भन्ने भयले सताएको छ ।
त्यही भयको बन्धकमा नेपाली क्रिकेट परेको छ । अभिभावक विहिन नेपाली क्रिकेटर अनिश्चित भविष्य बोकेर मैदान भित्र बल र ब्याट घुमाईरहेका छन् ।
त्यही बल र ब्याटको सफलता हरेक नेपाली आफु हुनुको गर्व गरिरहेका छन् ।
मैदान बाहिर नेपाली क्रिकेट शुन्य प्रगतिको साक्षी बसेपनि मैदान भित्र भने केही ऐतिहासिक सफलता नेपाली क्रिकेटले गत बर्ष प्राप्त ग¥यो । गत वर्षमा पुरुष क्रिकेटले २१ खेल खेल्यो । जसमा १३ खेलमा जित, ६ मा हार र २ बराबरीको नतिजा निकाल्यो ।
जसमा ४ खेल लिस्ट ए, ६ खेल एक दिवसीय र ११ टी–ट्वान्टी थियो ।
एक दिवसीय मान्यता पाएपछि पहिलो पटक तीन देशबीचको टी–ट्वान्टी सिरिज खेल्दै बर्षको सुरुवात गरेको थियो ।
क्रिकेटको जननी मानिने इङ्ल्याण्डको लर्ड्समा विश्वको पुरानो क्लब मेरिलिबोन क्रिकेट क्लबबिरुद्द जित निकाल्दा नेदरल्याण्डसबिरुद्दको खेल बर्षाले अवरुद्व बनेको थियो ।
ऐतिहासिक एक दिवसीय खेल खेल्न इङ्ल्याण्डबाट शिधै नेदरल्याण्डस प्रस्थान गरेको नेपालले २ एकदिवसीय सिरिजमा बराबरीको नतिजा आत्मसाथ गरेको थियो ।
पहिलो एक दिवसीय खेलमा ५५ रनको हार ब्येहोरेको नेपालले दोस्रो खेलमा १ रनको रोमाञ्चक जित दर्ता गरेको थियो । सो जित नेपालको पहिलो एक दिवसीय जित थियो ।
सो भ्रमणमा पहिलो एकदिवसीय खेल खेल्दै नेपाली लिजेण्ड शक्ती गौचनले अन्तराष्ट्रिय खेल जीवनबाट सन्यास लिए । सोही समय रोहित कुमार पौडेल १५ बर्ष ३ सय ३५ दिनमा एक दिवसीय खेलमा डेब्यु गर्दै विश्वका चौथो कान्छा खेलाडी बन्न सफल भए ।
एक दिवसीय मान्यता पाएका कारण नेपालले एसिया कप छनोट खेल्ने मौका पाएको थियो । सो छनोट पारे गरेको भए नेपालले टेस्ट मान्यता प्राप्त देशसंग प्रतिस्पर्धा गर्ने सुनौलो मौका पाउने थियो । तर खराब प्रदर्शनले नेपाल छनोट चरण पार गर्न असफल रह्यो ।
छनोट प्रतियोगिता नेपालको सबै भन्दा खराब प्रर्दशनले चित्रित भयो । नेपालले ५ खेलमा ३ मा पराजय ब्यहोरेको थियो । सो प्रतियोगितालाई लिएर कप्तान पारस खड्काको समेत ठुलो आलोचना भयो ।
एसिया छनोट खेलेको १ महिना नबित्दै नेपालले आइसीसी विश्व टी–ट्वान्टी क्रिकेट छनोटको पहिलो चरणको खेल खेल्यो । त्यसमा बिजेता समेत बन्न सफल भयो । छनोटका ६ खेलमा नेपालले ५ खेलमा जित हात पार्यो भने १ खेल नतिजा बिहिन रहयो ।
७५ सालको बर्षको अन्तिम प्रतियोगिता बनेको युएई भ्रमण नेपालका लागि निकै सुखद रहयो ।
तीन खेलको एकदिवसीय र टी–ट्वान्टी सिरिज नेपालले पहिलो पटक जित्दै ईतिहास रच्न सफल भयो । सो सिरिजमा केही कीर्तिमान समेत बने ।
एक दिवसीय सिरिजमा सतक प्रहार गर्ने कप्तान पारस पहिलो नेपाली खेलाडी बने ।
युवा खेलाडी रोहित कुमार पौडेलले कम उमेरमा अर्धशतक प्रहार गर्दै विश्व किर्तिमान बनाए । उनले क्रिकेटमा भगवान मानिने सचिन तेन्दुलकर र पाकिस्तानका लिजेण्ड साहिद अफ्रिदीको रेकर्ड तोड्दै सो सफलता हात पारे ।
टी–ट्वान्टी सिरिजमा नेपाली युवा खेलाडी सन्दिप जोराले डेब्यु खेलमा अर्धशतक प्रहार गर्दै विश्व कीर्तिमान रच्न सफल भए । दुवै सिरिजमा पहिलो खेल गुमाएको नेपालले अन्तिम दुई खेलमा जित हात पर्दै ऐतिहासिक सफलता हात पारेको थियो ।
गत बर्ष महिलातर्फ नेपालको प्रर्दशन औसत रह्यो । घरेलु क्रिकेटमा लगभग शुन्य अवस्थामा रहेको महिला क्रिकेटले थाइल्याण्डमा टी–ट्वान्टी प्रतियोगिता खेल्यो र उपविजेता बन्न सफल रह्यो ।
लगत्तै नेपालले विश्वकप छनोट खेल्यो । तर फाइनलमा थाइल्याण्डसंग पराजित हुँदा नेपालले विश्वकप छनोटको पहिलो चरण पार गर्न सकेन ।
अर्को मुख्य बिषय क्यान निलम्बनमा रहेको अवस्थामा नीजि क्षेत्रबाट क्रिकेटमा लगानी आउने क्रम सुरु भयो । त्यसैको आडमा थप फ्रेन्चाईज लिग घरेलु क्रिकेटमा थपिए । ।
डीपीएल, ईपीएल पछाडी अब पीपीएल फ्रेन्चाईज लिग सुरु भएको छ । यसले तहसनहस भएको घरेलु क्रिकेटलाई बचाउने काम गरेको छ, प्राण भरेको छ ।
