काठमाडौं । रन मेसिनको उपनामबाट प्रसिद्ध भारतीय कप्तान विराट कोहली विश्वका उत्कृष्ट ब्याट्सम्यान भएकोमा बहस गर्न जरूरी छैन । तर, जब कप्तानीको कुरा उठ्छ सायद केहि क्रिकेट पण्डित मात्र होलान कोहलीलाई उत्कृष्ट कप्तान मान्ने ।
सन् २००८ मा भारतलाई दोस्रो पटक यू-१९ विश्वकप क्रिकेटको उपाधि दिलाएपछि कप्तान कोहलीले पछाडी हेर्नु परेको छैन । त्यसको केहि महिना पछि कोहलीले श्रीलंकाविरुद्धको एकदिवसीयबाट १९ बर्षकै उमेरमा डेब्यु गर्न सफल भए । भारतले सन् २०११ मा घरेलु मैदानमा एकदिवसीय विश्वकप क्रिकेटको उपाधि उचाल्दा कोहली टिमका एक हिस्सा बनिसकेका थिए ।
सन् २००८ मा पहिलो पटक इण्डियन प्रिमियर लिग क्रिकेट (आईपीएल) आयोजना हुँदा कोहली रोयल च्यालेन्जर्स बैंग्लोरबाट खेलेका थिए । कोहली अहिलेसम्म बैंगलोर मै रहेका छन् । सन् २०१३ बाट भने कोहलीले बैंग्लोरको कप्तानी सम्हाल्ने मौका पाएका छन् ।
आईपीएलमा बैंगलोर सधै उपाधि दाबेदार मानिन्छ । तर, विश्वका उत्कृष्ट खेलाडीको बाहुल्यता रहने बैंगलोरलाई उपाधिको खडेरी नै परेको छ । अन्य प्रतियोगितामा लयमा रहेका खेलाडी पनि बैंगलोरबाट खेल्दा निकै संघर्ष गर्छन् ।
बैंगलोरसंग सधै विश्वका शीर्ष ब्याट्सम्यानहरुले भरिभराउ हुन्छ तर उत्कृष्ट प्रदर्शन गर्नबाट भने चुक्दै आएको छ । 'युनिभर्सल बोस' मानिने क्रिस गेल, ३६० ब्याट्सम्यान एबि डि भिलियर्स, सेन वाट्सन, लोकेश राहुल, ब्रेण्डन म्याकलम, जस्ता ब्याटिङ हस्ती एकै पटक मैदानमा उत्रँदा समेत बैंगलोरले खराब प्रदर्शन गरेको तथ्याङ छ ।
बैंगलोर आईपीएल इतिहासमा सर्वाधिक रन बनाउन सफल टिम समेत हो । सन् २०१३ मा पुने वारियर्सविरुद्ध बैंगलोरले बनाएको २ सय ६३ रन आईपीएल इतिहासकै सर्वाधिक रन हो । यस्तै बैंगलोरसंग कम रनमा अलआउट भएको रेकर्ड पनि रहेको छ । सन् २०१७ मा कोलकत्ता नाइट राइडर्सविरुद्ध बैंगलोर ४९ रनमा सिमित भएको थियो ।
उत्कृष्ट खेलाडीको बाहुल्यता भएको कारण नै बैंगलोरको प्रदर्शनमा त्रुटि देखिएको हो त ?
गत सिजन बैंगलोरले छाडेको केहि खेलाडीले अन्य टिमबाट उत्कृष्ट खेलेका थिए । वाट्सन, गेल र राहुललाई बैंगलोरले गत सिजन रिलिज गरेको थियो । उक्त सिजन यी तिनै खेलाडीले अन्य टोलीबाट लोभ लाग्दो प्रदर्शन गरेका थिए । यसबाट बैंगलोरले पक्कै पनि पाठ सिकेको हुनु पर्छ ।
उत्कृष्ट खेलाडीको बाहुल्यता मात्र नभई खेलाडीको प्रदर्शनमा सहि नेतृत्व पनि आवश्यक पर्दछ ।
अंग्रेजीमा एक भनाई छ, 'भेडाले नेतृत्व गरेको सिंहलाई सधै सिंहले नेतृत्व गरेको भेडाहरुले पाखा लगाउँछन् ।''
यो भनाई ठ्याक्कै बैंगलोरसंग मेल खान जान्छ । किनकि जुन संस्करणको आईपीएलमा पनि बैंगलोरको टिम अन्य टिमको भन्दा बलियो नै देखिएको हुन्छ । तर, नतिजा भने अन्यको पोल्टामा पर्छ ।
आईपीएलको इतिहासमा बैंगलोर ३ पटक फाइनल पुगेको छ । उपाधि भने चुम्न सकेको छैन ।
आईपीएल अघि घरेलु मैदानमा भारतले अष्ट्रेलियाविरुद्धको टी-ट्वान्टी र एकदिवसीय सिरिज हारेको थियो । कोहलीको कप्तानीमा रहेको भारतले २ खेलको टी-ट्वान्टी र ५ खेलको एकदिवसीय सिरिज गुमाएको थियो । दुई सिरिज गुमाएपछि भारतका पूर्व कप्तान बिशन सिंह बेदीले भारतीय क्रिकेट टोलीका कप्तान विराट कोहली टिमको आधा कप्तान भएको बताएका थिए । पुर्व कप्तान महेन्द्र सिंह धोनीको अनुपस्थितिमा कोहलीले भारतीय टोली सम्हाल्न नसक्ने समेत क्रिकेट पण्डीतहरु बताउँदै आएका छन् ।
कप्तानीलाई छेउमा राखेर कुरा गर्ने हो भने, कोहली जस्ता ब्याट्सम्यान पाउनु कुनै पनि राष्ट्रको लागि शौभाग्यको कुरा हो । क्रिकेट भगवान मानिने सचिन तेन्दुलकरले बनाएका केहि असम्भव कीर्तिमानहरु तोड्न कोहलीले मात्र सक्ने आँकलन गरिएको छ । केहि रेकर्ड तोड्न कोहली केहि पछि मात्र रहेका छन् ।
कोहलीको कप्तानीमा जम्न नसकेका उत्कृष्ट खेलाडीहरु :-
क्रिस गेल
युनिभर्सल बोस उपनामले परिचित क्रिस गेल टी-ट्वान्टी क्रिकेटका बादशाह हुन् । उनले टी-ट्वान्टी क्रिकेटमा थुप्रै रेकर्ड बनाएका छन् ।
आईपीएलमा पनि उनको केहि रेकर्ड रहेको छ । उनी आईपीएलमा सर्वाधिक छक्का प्रहार गर्ने खेलाडी हुन् । आईपीएलमा गेलले ३०२ छक्का र ३३७ चौका प्रहार गरेका छन् । यस्तै गेल ६ शतक सहित आईपीएलमा सर्वाधिक शतक लगाउने खेलाडी हुन् । उनको नाममा एक इनिङमा सबै भन्दा धेरै रन बनाउने खेलाडीको रेकर्ड समेत रहेको छ । उनले सन् २०१३ मा पुने वारियर्सविरुद्ध ६६ बलमा अविजित १७५ रन बनाएका थिए ।
पछिल्लो २-३ सिजन खराब प्रदर्शन गरेका कारण गत सिजन बैंगलोरले गेललाई रिलिज गरेको थियो । त्यसपछि गेल किङ्गस इलाभेन पन्जाबमा आबद्द भएका थिए । गेलले पन्जाबबाट पहिलो सिजनमा १ शतक र ३ अर्धशतक प्रहार गरेका थिए । बैंगलोरबाट भने उनले पछिल्लो २ सिजनमा मात्र ३ अर्धशतक प्रहार गरेका थिए । यो सिजन पनि पन्जाबबाटै खेलिरहेका गेलले ३ खेलमा १ अर्धशतकको मद्दतले १ सय ३९ रन बनाईसकेका छन् ।
लोकेश राहुल
टी-ट्वान्टीका उत्कृष्ट खेलाडीको सूचीमा राहुल ५ औं स्थानमा रहेका छन् । उनलाई पनि खराब प्रदर्शनको आधारमा गेलसंगै बैंगलोरले रिलिज गरेको थियो । र, उनलाई पनि पन्जाबले किनेको थियो ।
पन्जाब गएसंगै राहुलले पनि आईपीएल करियर कै उत्कृष्ट प्रदर्शन गरे । पन्जाब सरेकै सिजन उनले ६ अर्धशतकको मद्दतले १४ खेलमा ६५९ रन जोडेका थिए । जबकि त्यसको अघिल्लो सिजन बैंगलोरमा हुँदा उनले १४ खेलमा ३९७ रन मात्र बनाएका थिए । बैंगलोरबाट उनले १४ खेलमा मात्र ४ अर्धशतक बनाएका छन् भने पन्जाबबाट १७ खेलमा ७ अर्धशतक बनाएका छन् ।
बैंगलोरबाट राहुलले २ सिजनमा १६२ रन बनाएका छन् भने पन्जाबबाट दुई सिजन नबित्दै ७३५ रन बनाइसकेका छन् । राहुल सबै खाले फर्म्याटमा शतक प्रहार गर्ने तेस्रो भारतीय खेलाडी समेत हुन् । उनि आईपीएल इतिहासमा सबै भन्दा कम बलमा अर्धशतक प्रहार गर्ने खेलाडी समेत हुन् । उनले पन्जाबबाट गत सिजन दिल्ली क्यापिटल्सविरुद्ध १४ बलमा ५० रन जोड्दै किर्तिमान बनाएका थिए ।
सेन वाट्सन
राजस्थान रोयल्सबाट बैंगलोर आएको सिजन प्रतियोगिताको उत्कृष्ट खेलाडी घोषित भएका वाट्सन त्यसपछि भने बैंगलोरमा जम्न सकेनन् । गत सिजन गेल र राहुलसंगै वाट्सनलाई पनि बैंगलोरले रिलिज गरिएको थियो ।
गत सिजन चेन्नई सुपर किंग्स आएपछि वाट्सनले आक्रामक ब्याटिङ गर्दै क्लबलाई उपाधि नै दिलाएका थिए । बैंगलोरबाट वाट्सनले कुनै पनि शतक र अर्धशतक प्रहार गर्न सकेका थिएनन् । तर, सन् २०१८ को सिजनमा उनले २ शतक र २ अर्धशतक प्रहार गरे ।
...........
यस्ता प्रतिभा भएका खेलाडीहरु बैंगलोरमा रहदा किन खुलेर खेल्न सक्दैनन् त ? प्रश्न उठ्ने गरेको छ । तर यसको उत्तर भेटिएको छैन । सायद कोहलीकै कप्तानीमा त्रुटि छ कि ?
कोहली निकै आक्रामक ब्याट्सम्यान हुन् । उनी ब्याटिङमा मात्र नभएर फिल्डिङमा पनि निकै उत्तेजित हुने गर्छन् । तर, विश्लेषकहरु कप्तान सधै नम्र हुनु पर्ने बताउछन् ।
धोनी, सफल कप्तानको उदाहरण हुन् । धोनीले अन्तराष्ट्रिय खेलबाट कप्तानी छाडे पनि खेल्न छाडेका छैनन् । यी दुई खेलाडी अन्तराष्ट्रिय खेलसंगै मैदानमा उत्रँदा भारतको पक्षमा राम्रो नतिजा आउने गरेको छ । धोनी नहुँदा कोहलीले कप्तानी गरेको थोरै खेल मात्र भारतले आफ्नो पक्षमा पार्ने गरेको छ ।
धोनी निकै अनुभवी कप्तान हुन र उनले कोहलीलाई मैदान भित्र होस् या बाहिर निकै सहयोग गर्ने गरेका छन् । घरेलु मैदानमा अष्ट्रेलियाविरुद्धको सुरुवाती दुई एकदिवसीयमा जित निकाल्दा धोनी मुख्य खेलाडी थिए । तर, अन्तिम तथा निर्णायक खेलमा धोनीलाई बिश्राम दिईएको थियो । उक्त खेलमा अष्ट्रेलियाले दिएको औषत रनको लक्ष्य पनि कोहलीको कप्तानीमा भारतले पुरा गर्न सकेन र सिरिज गुमाएको थियो ।
हाल जारी १२ औं संस्करणको आईपीएलमा पनि बैंगलोरले खराब प्रदर्शन कायम राखेको छ । बैंगलोरले ३ खेलमा ३ नै हार ब्यहोरेको छ । बैंगलोरसंग उत्कृष्ट खेलाडी रहदा पनि जित निकाल्न सकेको छैन ।
३६० ब्याट्सम्यान भनेर चिनिने डि भिलियर्स ब्याटिङका हस्ति नै हुन् । उनी ब्याटिङ मात्र नभई फिल्डिङ पनि उत्कृष्ट गर्ने गर्छन । बैंग्लोरका लागि उनी मुख्य खेलाडी हुन् । तर, यस सिजन उनले उत्कृष्ट खेल्न सकिरहेका छैनन् ।
यस्तै वेष्ट इण्डिजका युवा खेलाडी सिम्रन हिट्मायर क्यारिबिएन प्रिमिएर लिगमा शतक प्रहार गर्ने युवा खेलाडी हुन् । उनलाई बैंगलोरले ४.२ करोडमा भित्राएको थियो । तर, कोहलीको कप्तानीमा उनि पनि जम्न सकेका छैनन् ।
कप्तान कोहली स्वयमा आईपीएलमा ५ हजार रन पुरा गर्ने दोस्रो खेलाडी हुन् । कोहली आईपीएल इतिहासमा धेरै रन बनाउने खेलाडीको दोस्रो स्थानमा समेत रहेका छन् । कोहली भन्दा अघि चेन्नईका सुरेश रैना रहेका छन् ।
त्यसैले नजिकिदै गरेको एकदिवसीय विश्वकपको उपाधि जित्न भारतले कोहली भन्दा धोनीसंग बढी अपेक्षा गरेको भारतीय क्रिकेट पण्डितहरुले स्वीकार्दै आएका छन् ।
-एजेन्सीको सहयोगमा
