काठमाडौं । विश्व क्रिकेटमा एसोसियट राष्ट्र नेपालले छुट्टै छाप छाडेको छ । विश्व क्रिकेटमा नेपालले ठुलो उपलब्धि हात पार्न त सकेको छैन ।
सन् २०१४ को टी-ट्वान्टी विश्वकप खेल्नु नेपालको सबै भन्दा ठुलो सफलता हो । यस्तै क्रिकेट खेल्न सुरु गरेको २२ वर्षपछि एकदिवसीय अन्तर्राष्ट्रिय मान्यता पाउनु समेत नेपालले हात पारेको एक ठुलो उपलब्धि हो ।
विश्व क्रिकेटमा ठुला उपाधि जित्न असफल भएपनि नेपाली क्रिकेट विश्वमा थुप्रै कीर्तिमानहरु बनाउन सफल भएको छ ।
सन् १९९६ बाट अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेट खेल्न सुरु गरेको नेपाली क्रिकेटले बिरलै पाईने विश्व कीर्तिमान बनाएको छ ।
२४ वर्षे क्रिकेट इतिहासमा नेपालले बनाएको १२ विश्व कीर्तिमानहरुको ब्याख्या तल गरिएको छ ।
१. मेहबुब आलमको १० विकेट
सन् २००८ को आईसीसी विश्व क्रिकेट लिग डिभिजन-५ को समूह चरणको खेलमा नेपालले मोजाम्बिकलाई सहजै पराजित गर्दा नेपालका मेहबुब आलमले विश्व कीर्तिमान बनाएका थिए ।
२ सय ३९ रनको लक्ष्य पछ्याएको मोजाम्बिकलाई सस्तैमा समेट्न मेहबुब एक्लैले १० विकेट लिएका थिए । जुन आईसीसीको निश्चित ओभरको अन्तराष्ट्रिय खेलमा १० विकेट हात पार्ने मेहबुब एकल खेलाडी हुन् ।
मेहबुबले ७ ओभर ५ बलमा १ ओभर मेडेन बलिङ गर्दै १२ रन खर्चेर १० विकेट हात पारेका थिए । उक्त खेलमा मोजाम्बिक १९ रन बनाउँदा १४ ओभर ५ बलमा अल आउट भएको थियो ।
२. रुबिना छेत्रीको १ ओभरमा ५ विकेट
नेपाली महिला राष्ट्रिय क्रिकेट टिमकी कप्तान रुबिना छेत्री अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेटमा ह्याट्रिक गर्ने पहिलो महिला खेलाडी हुन् ।
सन् २००९ को एसीसी महिला टी-ट्वान्टी क्रिकेट प्रतियोगितामा सिंगापुरविरुद्ध उनले ह्याट्रिक गरेकी थिइन् । ह्याट्रिक मात्र नभएर उनले ५ बलमा ५ विकेट बनाएर विश्व कीर्तिमान समेत कायम गरेकी हुन् ।
सिंगापुरलाई जितका लागि अन्तिम ओभरमा २ रन चाहिएको अवस्थामा ५ विकेट लिँदै मात्र १ रन दिइन् । पहिलो बल डट गरेकी रुबिनाले दोस्रो बल देखि लगातार ३ विकेट लिँदै अन्तराष्ट्रिय क्रिकेटमा ह्याट्रिक गर्ने पहिलो नेपाली खेलाडी बनिन् । उनको सफलता त्यतिमा मात्र सिमित रहेन । लगत्तै उनले वाइड बल फालेपछी स्कोर बराबर भएको थियो । बाँकी २ बलमा पुन २ विकेट लिँदा खेल बराबरीमा रोकिएको थियो ।
खेल बराबरी भएपछि नेपालले सिंगापुरलाई बल आउटमा २-१ ले पराजित गरेको थियो ।
३. शक्ति गौचन
शक्ति गौचन आईसीसीको अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेट खेलमा सबै भन्दा कम इकोनमी भएका खेलाडी हुन् । उनले मलेसियाविरुद्ध १० ओभर बलिङ गर्दै ८ ओभर मेडेन राख्दै २ रन खर्चेर ३ विकेट लिन सफल भएका थिए ।
सन् २०१२ को आईसीसी विश्व क्रिकेट लिग डिभिजन-४ मा नेपालले मलेसियालाई पराजित गर्न शक्तिले ठुलो भूमिका खेलेका थिए । शक्तिले वेष्ट इण्डिजका फिल सिमन्सले सन् १९९२ मा पाकिस्तानविरुद्ध १० ओभर बलिङ गर्दै ८ मेडेन सहित ३ रन खर्चेर ४ विकेट लिएको कीर्तिमान भंग गरेका थिए ।
खेलमा नेपाल १० विकेटले विजयी भएको थियो ।
४. २ बलमा लक्ष्य पुरा
सन् २००६ को एसीसी ट्रफीमा नेपालले म्यानमारलाई १० विकेटले पराजित गरेको थियो । नेपालले म्यानमारले दिएको विजयी लक्ष्य मात्र २ बलमा पुरा गरेर कीर्तिमान बनाएको थियो ।
पहिले ब्याटिङ गरेको म्यानमार १० ओभर १ बलमा १० रन बनाउँदा अलआउट भयो । ११ रनको सामान्य लक्ष्य पछ्याएको नेपालले मात्र २ बलमा लक्ष्य पुरा गर्यो । नेपालको लागि महेश छेत्री र धिरेन्द्र चन्दले समान ३/३ रनको अविजित रन बनाए ।
बाँकी रन म्यानमारले अतिरिक्त दिएको थियो ।
५. राहुल विश्वकर्माको विश्वकपमा ०.४७ को इकोनमी
सन् २०१२ को आईसीसी यू-१९ विश्वकपमा पीएनजीविरुद्ध नेपालका राहुल विश्वकर्माले ६ ओभर २ बल बलिङ गर्दै ३ रन खर्चेर ६ विकेट हात परे । उनको सो बलिङ इकोनमी यू-१९ विश्वकप ५ ओभर भन्दा बढी बलिङ गर्ने खेलाडी मध्य सबैभन्दा कम इकोनमी (०.४७) हो ।
६. आईसीसी प्लेट च्याम्पियन
सन् २००६ मा न्युजिल्याण्डमा भएको आईसीसी यू-१९ प्लेट च्याम्पियनमा नेपालले उपाधि जितेको थियो । टेष्ट राष्ट्र सम्मिलित प्रतियोगितामा सेमिफाइनलमा दक्षिण अफ्रिका र फाइनलमा घरेलु टिम न्युजिल्याण्डलाई १ विकेटले पराजित गर्दै उपाधि जितेको थियो ।
आईसीसी प्लेट च्याम्पियन जित्ने नेपाल पहिलो एसोसियट राष्ट्र हो ।
७. कुशल मल्ल
एकदिवसीय अन्तराष्ट्रिय खेलमा सर्वाधिक कम उमेरमा अर्धशतक बनाउने खेलाडी नेपालका कुशल मल्ल हुन् । उनले सन् २०२० मा आईसीसी विश्वकप लिग-२ मा अमेरिकाविरुद्ध डेब्यु खेलमा अर्धशतक बनाउँदै विश्व कीर्तिमान बनाएका हुन् । उनले १५ वर्ष ३ सय ४० दिनमा अर्धशतक बनाउँदै विश्व किर्तिमान बनाए ।
यसअघि नेपालका रोहित कुमार पौडेलले १६ वर्ष १ सय ४६ दिनमा युएईविरुद्ध अर्धशतक बनाउंदै सचिन तेन्दुलकर र साहिद अफ्रिदिको किर्तिमान भंग गरेका थिए । कुशलले पुन: रोहितको कीर्तिमान आफ्नो नाममा लेखाउन सफल भए ।
८. पारस खड्काको विश्व कीर्तिमानी शतक
नेपाली क्रिकेट टोलीका तत्कालिन कप्तान पारस खड्काले सिंगापुरविरुद्धको टी-ट्वान्टी अन्तराष्ट्रिय खेलमा लक्ष्य पछाउने क्रममा शतक बनाएका थिए ।
उक्त शतक टी ट्वान्टी अन्तर्राष्ट्रिय खेलमा लक्ष्य पछाउने क्रममा कप्तानले शतक प्रहार गर्ने कीर्तिमान पारसले बनाएका थिए । उनले अविजित ५२ बलमा १०६ रन बनाउँदै टी-ट्वान्टी अन्तर्राष्ट्रिय खेलमा शतक बनाउने पहिलो खेलाडी समेत बनेका थिए ।
यसअघि नेदरल्याण्डका कप्तान पिटर सीलारले १२ दिनअघि स्कटल्याण्डविरुद्ध ९६ रन बनाउँदै रन पछ्याउने क्रममा कप्तानले बनाएको सर्वाधिक रनको कीर्तिमान राखेका थिए ।
९. कम स्कोरमा शतक
टी- ट्वान्टी अन्तर्राष्ट्रिय खेलमा कम रनको लक्ष्य पछ्याउने क्रममा शतक बनाउने टिम नेपाल हो । सिंगापुरले दिएको १ सय ५२ रनको लक्ष्य पछ्याउने क्रममा नेपालका पारस खड्काले शतक प्रहार गरेका थिए ।
यसअघि अस्ट्रेलियाले सन् २०१८ मा इंग्ल्यान्डविरुद्ध १ सय ६१ रन बनाउँदा ग्लेन म्याक्सवेलले अविजित १०३ रन बनाएका थिए ।
१०. महिला नेत्रहीन क्रिकेट टिम
महिला नेत्रहीन क्रिकेट टिमको सुरुवात नेपालबाट भएको हो । महिला नेत्रहीन क्रिकेट टिम बनाउने विश्वको पहिलो राष्ट्र नेपाल हो । नेपालले सन् २०१६ मा अन्तर्राष्ट्रिय महिला नेत्रहीन क्रिकेट टिम बनाएको थियो । त्यसअघि कुनै पनि राष्ट्रले महिला नेत्रहीन क्रिकेट टिम बनेको थिएन ।
११. सोमपाल कामी
सन् २०१४ मा नेपालका भरपर्दा अलराउन्डर सोमपाल कामीले हङकङविरुद्धको टी-ट्वान्टी अन्तराष्ट्रिय खेलमा १० औं स्थानमा ब्याटिङ गर्दै ४० रन बनाएका थिए ।
टी-ट्वान्टी अन्तर्राष्ट्रियमा १० औं स्थानमा ब्याटिङ गर्दै सर्वाधिक रन बनाउने सोमपाल विश्वका एकल खेलाडी हुन् । उनले ३१ बलमा ४० रन बनाउँदा नेपालले ७३ रनको लक्ष्य दिएको थियो ।
१२. अन्जली चन्द
नेपालकी राष्ट्रिय महिला क्रिकेट टिमकी सदस्य अन्जली चन्दले टी-ट्वान्टी अन्तराष्ट्रिय क्रिकेटमा विश्व कीर्तिमान बनाएकी छिन् ।
गत मंसिरमा नेपालमा आयोजना भएको १३ औं दक्षिण एसियाली खेलकुद (साग) अन्तर्गत महिला क्रिकेटको पहिलो खेलमा माल्दिभ्सविरुद्ध कुनै रन नखर्ची ६ विकेट लिँदै अन्जलीले विश्व कीर्तिमान बनाएकी हुन् ।
अन्जलीले २ ओभर १ बलमा बिना रन खर्चेर ६ विकेट लिएर कीर्तिमान बनाएकी हुन् । यसअघि टी-ट्वान्टी अन्तराष्ट्रिय महिला क्रिकेटमा मलेसियाकी मास एलसाको नाममा ६ विकेट लिएर ३ रन खर्चेको रेकर्ड रहेको थियो ।
माल्दिभ्सविरुद्धको खेलमा नेपालले १० विकेटको जित निकालेको थियो ।
